برند سازی مدرن غولها در قاب اینستاگرام و شبکه های مجازی

نسیم بنایی

دست‌بندهای جورواجور، لوازم‌تحریر رنگی‌رنگی، کیف‌های پارچه‌ای گل‌گلی، مبلمان چوبی با طرح قدیمی، لباس‌های متفاوت با نقش‌های خاص، شیرینی‌هایی با طرح‌های عروسکی؛ همه در قاب‌های مربعی و مستطیلی جا خوش کرده‌اند و یکی‌یکی لایک می‌خورند. اما لایک تازه اول راه است، آن کیف پارچه‌ای گل‌گلی از لابه‌لای درهای شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام به زندگی مخاطب راه پیدا می‌کند و به بخشی از سبک زندگی او تبدیل می‌شود. اما این کار به همین راحتی‌ها انجام نمی‌شود. غول‌هایی به اسم «نفوذگران شبکه‌های اجتماعی» خودشان را به آب و آتش می‌زنند تا مخاطبان را ذوب در سبک زندگی خود کنند. ترفندهای آن‌ها ساده، اما زیرکانه است. مثلا عکس یک عروسک چوبی متفاوت را که شبیه به عکس پروفایل خودش است، به اشتراک می‌گذارد و زیر آن می‌نویسد: «ممنون از @وودیلی عزیز بابت هدیه بسیار قشنگش!» عروسک چوبی به اندازه‌ای دل‌رباست که مخاطب به محض دیدن، آن را می‌خواهد و نفوذگر کار را راحت کرده و با منش کردن @ وودیلی راه را برای تهیه این عروسک چوبی باز کرده است. مخاطب می‌تواند بدون هیچ زحمتی با طراح آن عروسک ارتباط برقرار کند و عروسک چوبی را سفارش بدهد. شاید هیچ‌کس در این ماجرا متوجه نشود که وودیلی هیچ‌وقت از روی لطف چنین هدیه‌ای برای این فرد نفوذگر نفرستاده، بلکه از او به‌عنوان وسیله‌ای برای تبلیغ عروسک‌های خود استفاده کرده است. دنیای نفوذگرها بسیار ساده است، اما در عین سادگی کاری ظریف، دشوار و هنرمندانه است. تفاوتی ندارد که این افراد مرد باشند یا زن، پیر باشند یا جوان. این نفوذگران ابتدا برند شخصی خود را می‌سازند و پس از آن این برند را به صورت نامحسوس به فروش می‌رسانند؛ یکی دنیای رنگی‌رنگی‌اش را می‌فروشد و دیگری اندام و چهره‌اش را به وسیله‌ای برای نفوذ تبدیل می‌کند.

نفوذگر ۱۶ ساله
۴۵۷ هزار نفر در اینستاگرام مدلی را با چشم‌های سبز، ابروهای پهن و لب‌های درشت دنبال می‌کنند؛ این مدل یک پسر جوان است که صفحه شخصی اینستاگرامش را با عکس‌های خودش پر کرده است. اما این مدل تنها ۱۶ سال دارد. برایان ویتیکر کمتر از ۱۰۰ عکس به اشتراک گذاشته و فعالیتش را از بهار ۲۰۱۵ در اینستاگرام آغاز کرده است. برایان با سن‌وسال کمی که دارد، در این مدت کوتاه و با تعداد پایین عکس‌هایی که به اشتراک گذاشته، بیش از ۴۵۷ هزار نفر را به دنبال خود کشانده و به یکی از مشاهیر شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. بسیاری از کسانی که او را دنبال می‌کنند، فیزیک بدنی او را به‌عنوان یک مرد جوان تحسین می‌کنند و درحقیقت شیفته این مدل شده‌اند. برایان کار خاصی نمی‌کند، فقط گاهی با یک شلوارک و گاهی با یک لباس اسپورت یک سلفی می‌گیرد و آن را در صفحه اینستاگرامش می‌گذارد. برایان در صفحه خود نامی از کشورش نبرده، حتی از چشم‌های روشن، پوست تیره و موهای فرفری‌اش نیز نمی‌توان حدس زد که او اهل کجاست، اما اهل هر جا باشد، افراد بسیاری را شیفته خود کرده و هر اشاره‌ای کند، می‌تواند جریانی را در میان ۴۵۷ هزار نفری راه بیندازد که به زندگی مجازی و حقیقی آن‌ها نفوذ کرده است.

دختری با کفش‌های کتانی
تصویر «هِلوکیتی» را کف دستش تاتو کرده و از دردناک بودن این کار نوشته، اما از آن راضی است. عشق او به هلوکیتی آن‌قدر زیاد است که می‌توان شک کرد مبادا برای تبلیغ پولی دریافت کرده است. البته هلوکیتی تنها برند او نیست، کفش‌های اسپورت، ناخن‌های بلند با طراحی‌های عجیب‌ و غریب و رنگ موهای متفاوت همگی از این دختر معمولی یک کاراکتر غیرمعمولی خلق کرده است. شارلی بارکر در دنیای رنگ‌های زنده و شاد زندگی می‌کند و اینستاگرام محیطی برای او فراهم کرده که بخش‌هایی از این دنیا را با دیگران به اشتراک بگذارد. حتی تصویر پروفایل این دختر فرانسوی نیز ‌هاله‌های رنگ سبز، آبی و صورتی در خود دارد. دنیای شاد و رنگی‌رنگی شارلی این روزها دنیای بیش از ۶۰۰ هزار نفری است که او را در این شبکه اجتماعی دنبال می‌کنند. یکی از نکات جالب در مورد شارلی این است که او دنبال‌کنندگانی بیش از مجله‌های معروف در زمینه سبک زندگی دارد، یعنی او یک‌تنه می‌تواند کار رسانه‌ای مثل یک مجله مُد را انجام بدهد و نوع خاصی از سبک زندگی را تبلیغ کند. به همین خاطر است که شارلی یک دختر معمولی نیست، بلکه رسانه‌ای است که می‌تواند تنها با یک عکس اثری وصف‌ناپذیر بر مخاطب خود بگذارد. به‌هرحال این دختر با همین سبک زندگی متفاوت موفق شده به شهرت بالایی دست پیدا کند؛ هرچند این شهرت تنها در دنیای اینستاگرام وجود دارد.

مختصر اما مفید
«ساده، تمیز و مدرن» این توصیفی است که داستین سوریانو در صفحه اینستاگرام خود در مورد عکس‌هایش گذاشته است. گل‌ها، میوه‌ها، خوراکی‌ها و زنان اصلی‌ترین سوژه‌های این عکاس اهل سانفرانسیسکو هستند. البته اجسام نیز در عکس‌های او زیاد دیده می‌شوند. تقریبا در ۹۰ درصد عکس‌های سوریانو، سوژه در مرکز تصویر قرار گرفته و زمینه‌ای از رنگ روشن مثل آبی فیروزه‌ای، صورتی ملایم یا سبز روشن پشت یا زیر آن سوژه به چشم می‌خورد. همین زمینه رنگ روشن باعث شده سوژه به شکلی شادتر و زیباتر به چشم بیاید. یکی از نکات جالب توجه در مورد داستین سوریانو این است که او زیاد پرحرف نیست. او بیشتر عکس‌ها را به اشتراک می‌گذارد و زیر این عکس‌ها همیشه یک کپشن کوتاه و جمع‌وجور قرار دارد. به نظر می‌رسد او تلاش دارد خیلی ساده و شسته‌رُفته پیام خود را به مخاطب برساند. تصویری از چند بستنی یخی روی بستری از رنگ زرد، یک آناناس معمولی روی زمینه‌ای صورتی و یک صندلی خالی با رنگ تیره که پشت آن پرده‌ای سفید آویخته شده. عکس‌ها اغلب به همین سادگی هستند، اما همین عکس‌های ساده بیش از ۲۵ هزار نفر دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد. سوریانو با همین عکس‌ها سبک جدیدی را برای دنبال‌کنندگان خود ایجاد کرده است؛ سبکی که به قول خودش «ساده، تمیز و مدرن» است.

آرایشگاه مجازی
بیش از ۱۵ میلیون نفر کسی را دنبال می‌کنند که تنها عکس و فیلم‌های زیبایی و آرایشی را با دیگران به اشتراک می‌گذارد. نمونه‌های چنین صفحاتی در اینستاگرام کم نیست، اما صفحه هدی کاتان به یکی از برجسته‌ترین و پرطرفدارترین صفحات اینستاگرامی تبدیل شده که در آن تنها عکس و ویدیوی گریم و آرایش و لوازم آرایشی دیده می‌شود. خانم کاتان یک آرایشگر ساده است که در هالیوود آموزش دیده و از اینستاگرام برای آموزش هنر آرایشگری به مخاطبان خود استفاده می‌کند. او در بیوگرافی خود در کنار آیکون یک شتر، نوشته است: «متولد آمریکا، مقیم دبی.» نکته جالب توجه این است که صفحه این زن جوان با بیش از ۹ هزار عکس و ویدیویی که به اشتراک گذاشته شده، به یکی از نقاط تبلیغی محصولات آرایشی شرکت سفورا تبدیل شده است. ۱۵ میلیون نفر بدون این‌که متوجه شوند، ویدیوهای آموزش آرایش و گریم را لایک می‌کنند و در این بین با تبلیغات رژ لب و سایه و دیگر مواد آرایشی مواجه می‌شوند که درحقیقت تبلیغی برای محصولات سفورا است. صفحات آرایشی عموما جزو پرطرفدارترین صفحات در اینستاگرام هستند که کاربران ایرانی وقت زیادی را صرف آن‌ها می‌کنند. ویدیوهایی که روی صورت زنان و دختران معجزه می‌کنند، بیشترین لایک را در فضای مجازیِ اینستاگرام دریافت می‌کنند. اکثر کسانی که این صفحات را مدیریت می‌کنند، پشت صحنه ماجرا با شرکت‌های بزرگ آرایشی در ارتباط هستند و حرفه اصلی خودشان نیز آرایشگری است.
واقعی اما رویایی
«مادر، همسر، طراح، مغازه‌دار» این‌ها بخشی از توضیحاتی است که جوآن استیونس گینز در صفحه اینستاگرامش در مورد خودش نوشته است، اما شاید یک عنوان را از قلم انداخته است؛ «نفوذگر». او یک زن معمولی است که بیش از سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر را دنبال سبک زندگی خود راه انداخته است. جوآن به‌ندرت عکسی از خودش به اشتراک می‌گذارد. در میان بیش از ۱۵۰۰ عکسی که از او به نمایش گذاشته شده، اغلب تصاویری از دکوراسیون منزل خودش به چشم می‌خورد. البته از آن‌جا که او یک مادر است، عکس‌هایی از کودکانش نیز دیده می‌شود. دنیای جوآن سرسبز است، پر از گل‌ها و گیاهانی که داخل فضای خانه یا در حیاط خانه‌اش نگه‌داری می‌کند. سبک زندگی‌ای که جوآن در صفحه اینستاگرامش به نمایش می‌گذارد، سبک زندگی شاد، سالم و پر از انرژی است، اما این سبک زندگی به همان اندازه که واقعی و جذاب به نظر می‌رسد، رویایی و قدری دور از دسترس همگان است؛ یعنی همه این سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفری که جوآن را دنبال می‌کنند، نمی‌توانند خانه‌ای به وسعت یک ویلا در یک مزرعه زیبا و بزرگ و گاو و گوسفند داشته باشند. به‌هرحال صفحه جوآن برای این‌که هر از چند گاهی به عکس‌های داخل آن نگاه کنید و فکر خود را از دود و دم تهران رها کنید، چندان بی‌فایده و بی‌اثر هم نیست. البته بد نیست در عین تماشای عکس‌های پرانرژی جوآن به این نکته نیز فکر کنید که او یک مشاور املاک بزرگ دارد و هر آن‌چه از خانه و کاشانه‌اش به نمایش می‌گذارد، تا حدود زیادی هدفمند است.

دنیای مِل
یک دونات گرد با زمینه برج ایفل، یک بستنی قیفی با زمینه پل سانفرانسیسکو، یک ساندویچ همبرگر دوبل با زمینه شلوغی شهر پکن، یک لیوان آب هندوانه با زمینه ساحل آفتابی در برزیل، یک بلال بزرگ با زمینه کوهستان، یا یک ظرف نودل با زمینه دیوار بزرگ چین؛ همه عکس‌ها در این صفحه اینستاگرامی خلاق به همین شکل به نمایش درآمده است. صفحات مربوط به خوراکی بیشترین لایک را در اینستاگرام دریافت می‌کنند و بیشترین دنبال‌کننده را دارند. صفحه گرل‌ایت‌ورلد یکی از خلاق‌ترین صفحات در این زمینه است. ملیسا یک دختر توریست و عاشق غذاست که به شهرها و کشورهای مختلف سفر می‌کند، به شیوه‌ای خلاقانه از خوراکی مورد علاقه و مکان دیدنی‌اش عکس می‌گیرد و در قبال آن هزاران لایک و کامنت دریافت می‌کند. او معمولا خوراکی اصلی مربوط به هر منطقه را پیدا می‌کند و سپس از آن خوراکی در یکی از معروف‌ترین نقاط آن شهر یا کشور عکس می‌گیرد. یکی از جذاب‌ترین تصاویری که ممکن است مورد علاقه ایرانی‌ها نیز باشد، تصویر یک استکان چای با تصویر مزرعه چای‌کاری در زمینه آن است. کمتر کسی ممکن است از صفحه ملیسا دیدن کند و هوس یک سفر خارجی یا یک خوراکی به سرش نزند. او به شکلی زیرکانه، هوشمندانه و ساده دنیای رویایی خودش را به نمایش گذاشته است.

دعوت به زندگی
یوگا عشق اوست؛ تنها تصویر یا ویدیویی که در صفحه اینستاگرام دایلان ورنر دیده می‌شود، تصویر او در حال تمرین یوگاست. این روزها همه به دنبال داشتن اندامی متناسب هستند، پس چه جایی بهتر از اینستاگرام که با افراد موفق در این زمینه آشنا شوید؟ صفحاتی که به تناسب اندام و ورزش می‌پردازند، اغلب جزو صفحات پرطرفدار در اینستاگرام هستند. یکی بدن‌سازی می‌کند، یکی با نوزادش ورزش می‌کند و یکی هم مثل دایلان یوگا کار می‌کند. این ورزشکار به کشورهای مختلف دنیا سفر می‌کند و در یکی از نقاط معروف آن کشور یوگا کار می‌کند و تصاویر آن را در صفحه اینستاگرامش به اشتراک می‌گذارد. او سعی دارد از این طریق بیش از ۳۰۰ هزار مخاطبی را که به دنبال خود کشانده، به سبک زندگی سالم از طریق ورزش یوگا دعوت کند و از همین طریق به یکی از بزرگ‌ترین نفوذگران اینستاگرام تبدیل شده است. وضعیت‌های مختلفی که دایلان تمرین می‌کند، به همراه زمینه‌های زیبا، باعث شده توجه مخاطبان بسیاری به او جلب شود. او معمولا یک عکس یا ویدیو را به همراه یک جمله امیدبخش در صفحه خود به اشتراک می‌گذارد و به همین شیوه ساده به دنیای مخاطبانش نفوذ می‌کند؛ مثل هزاران نفوذگر دیگر در جهان مجازی.

شماره ۶۸۰

خرید نسخه الکترونیک

کتابخانه الکترونیک طاقچه