پیشنهاد فیلم از زبان چند سینماگر
فرنوش ارس‌خانی
بهار ۹۶ فصل پررونق سینمای ایران در گیشه بود. بعد از پایان اکران فیلم‌های پرسروصدای نوروزی، ۹ فیلم به چرخه اکران اضافه شدند؛ اتفاقی جالب توجه و کم‌نظیر که کمتر در سینمای ایران سابقه داشته است. با این حساب هر هفته یک فیلم به اکران اضافه شد و با شروع فعالیت دولت دوازدهم و نگرش عمیق بر فیلم‌های توقیفی و هم‌چنین آغاز ماه رمضان، اتفاقات و تحولات نویی در سینمای ایران شکل گرفت. شاید تمام این اتفاقات انگیزه و بهانه مناسبی برای آشتی و ارتباط بهتر مخاطب با سینما و کسانی که خیلی دیربه‌دیر به سینما می‌روند، بود. به همین مناسبت ما به سراغ چند سینماگر رفتیم و از آن‌ها درباره آخرین فیلمی که در سینمای ایران دیده‌اند، سوال پرسیدیم.
پذیرش تمام و کمال یک فیلم
همایون ارشادی
اخیرا فیلم «نهنگ عنبر ۲» را در سینما دیدم و بسیار از تماشای آن لذت بردم. البته من سری اول این فیلم را هم دوست داشتم و به نظرم هرکدام ویژگی‌های خاص خود را داشتند.
من تقریبا زمانی که از یک فیلم خوشم می‌آید، همه چیز آن را دوست دارم. چون وقتی شما از کل یک مجموعه خوشتان می‌آید، نمی‌شود فقط روی یک چیز به‌خصوصی تمرکز کنید. ممکن است ایرادی در آن نهفته باشد، ولی آن‌قدر محاسن دارد که شما ناخودآگاه عیب آن را فراموش می‌کنید. به نظرم ما باید از دید یک مخاطب عام فیلم را ببینیم. چون تماشاگر وقتی یک فیلم را می‌بیند، مثل ما سینمایی‌ها نیست که به نورپردازی و دکور و گریم دقت کند و آن‌ها را ارزیابی کند. مخاطب بیشتر به کلیت فیلم توجه می‌کند و ما هم باید همین کار را انجام دهیم.
جذاب و خوش‌ساخت
کیومرث پوراحمد
«برادرم خسرو» فیلمی جذاب، خوش‌ساخت و قابل ستایش است. درعین‌حال که داستانش بسیار ساده و باورپذیر است، اما فیلمنامه بسیار سخت و دشواری دارد. «برادرم خسرو» کارگردانی قوی، ظریف و حساب‌شده‌ای دارد و فکر نمی‌کردم که یک کارگردان فیلم اولی بتواند از پس ساخت آن بربیاید، ولی خوش‌بختانه، احسان بیگلری به‌خوبی توانسته است از عهده این مسئولیت بربیاید.
البته هوشمندی سعید ملکان، تهیه‌کننده این فیلم را هم نباید نادیده گرفت. او خیلی خوب درک می‌کند که از چه سناریویی چه نوع فیلمی بسازد و چگونه توانایی کارگردانش را ارزیابی کند. شاید برای همین است که همیشه فیلم‌های خوب و ارزشمندی را برای سینمای ایران می‌سازد.
احترام به وقت و شعور مخاطب
حبیب رضایی
استقبال مردم از فیلم‌های اکران، درکلیت، اتفاق خوشایندی برای سینمای ایران است. این امر موجب می‌شود سینما جایگاه مهم و مناسبی در سبد محصولات فرهنگی خانواده‌های ایرانی پیدا کند و مردم جدی‌تر، سینما رفتن را به‌عنوان یکی از اولین انتخاب‌های خود در اوقات فراغت و جمع‌های دوستانه و خانوادگی برگزینند. به نظرم توجه به هر نوع فیلم سالم می‌تواند به صنعت سینمای ایران کمک بسزایی کند. من اعتقادی به مرزبندی و تفکیک فیلم‌ها، برای ارزش‌گذاری اکران ندارم، چون هم فیلم‌های تجاری و متعلق به سینمای گیشه می‌توانند به صنعت سینمای ما کمک کنند و هم فیلم‌هایی که به شکل جدی‌تر مفهوم سینما در آن‌ها دنبال می‌شود. به‌شرط آن‌که در هردو شکل به مخاطب، وقت، شعور ذهنی و تصویری و کلامی او احترام گذاشته شود. با رعایت این شرط، ممکن است بعضی از فیلم‌ها خیلی راحت و ساده با مخاطب ارتباط برقرار کنند و برخی هم به شکل خاص و دشوارتر. که خب طبیعی است باید به دسته دوم کمک کرد و امکانات و شرایط آسان‌تری برای آن‌ها فراهم کرد که بتوانند مخاطب خودشان را پیدا کنند. خاصیت سینما همین است. قرار نیست همه فیلم‌ها با یک الگوی خاص با مخاطب ارتباط برقرار کنند. این اصلا به بحث ارزش‌گذاری محتوا یا درونی و ساختار فیلم‌ها ارتباطی ندارد، چون کلیت سینما اینجا مورد بحث است. بهتر است سینما را مثل فوتبال به استقلال و پرسپولیس تقسیم‌بندی نکنیم، چون این مرزبندی‌ها برای سینمای ایران خطرناک است. در این میان، برخی از فیلم‌ها که مفهوم هنری سینما را به شکل جدی‌تری دنبال می‌کنند، و حتما زحمت و تلاش بیشتری هم برای ساخته شدنشان کشیده شده، شاید برای جذب مخاطب نیاز به حمایت همه‌جانبه بیشتری داشته باشند. مثلا فیلم «برادرم خسرو» یا «ویلایی‌ها» از آن دست فیلم‌هایی هستند که باید همه تلاش کنیم که بیشتر دیده شوند و مورد اقبال قرار بگیرند. چون سینمای قصه‌گو و روایت‌محور – در شکل درست و حرفه‌ای‌اش البته – در همه مراحل دچار سختی و دشواری است تا به چشم مخاطب برسد. حتی فیلم‌های هنر و تجربه، به شکل خاص‌تر و رادیکال‌تر از این قاعده مستثنا نیستند. این فیلم‌ها فرصت مناسبی برای ارتباط با مخاطبان حرفه‌ای و جدی‌تر سینما هستند. باید به مردم اطلاع‌رسانی بیشتر و موثرتری شود که بدانند تماشای این نوع فیلم‌ها هم – از نوع درست و حرفه‌ای‌اش البته – می‌تواند تجربه لذت‌بخش و دل‌نشینی باشد.. باید مسیر «سینما رفتن» را هموار کرد؛ اهالی سینما با ساختن فیلم‌های بهتر و حرفه‌ای و استاندارد -در هر نوع و سبک و سیاق – و تصمیم‌گیرندگان اکران با رعایت عدالت و شأن سینما، و سینماداران هم با ایجاد محیط مناسب و دل‌نشین.
نوید یک تحول
هانیه توسلی
از میان فیلم‌های در حال اکران تنها «مادر قلب اتمی» را دیده‌ام. فیلم خیلی خوب و درعین‌حال جسورانه‌ای است. شاید یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن، نگاه نو و تازه‌ای است که نسبت به مسائل اجتماعی دارد و از این نظر مدل نوشتن، کارگردانی و فضاسازی‌اش بکر و خلاقانه است. شاید به‌صراحت بتوان گفت تا قبل از ساخت این فیلم، چنین فضاسازی در مورد مشکلات اجتماعی وجود نداشته است. به نظرم حضور فیلم‌هایی مثل «مادر قلب اتمی» در سینمای ایران اتفاق مهمی است، چون در سینمای ما سانسور و ممیزی وجود دارد و هنوز یک‌سری چیزها را باید رعایت کنیم. هنوز نمی‌توانیم فیلم‌های رئال به معنای واقعی کلمه بسازیم. به نظرم هرچقدر فیلم‌هایی مثل «مادر قلب اتمی» در سینمای ایران ساخته شود و جسارت‌ها بیشتر باشد، حرکت مهم و تاثیرگذاری در سینمای ایران شکل گرفته است.
شماره ۷۰۹
