مروری انتقادی بر عروسی مگان و هری در خاندان سلطنتی بریتانیا

نسیم بنایی

تصویری از مگان مارکل با لباس عروسِ ساده‌اش را در صفحه اینستاگرامش به اشتراک گذاشته و زیر آن نوشته: «به همین سادگی!» راست هم می‌گوید؛ لباس عروس خیلی ساده بود، نه مرواریدی به آن آویزان بود، نه نقش و نگاری داشت؛ حتی روی صورت عروس هم خبری از آرایش‌های خلیجی نبود.
اما آیا همه ‌چیز به همین سادگی بود؟ آن لباس ساده که بر تن عروس پادشاهی بریتانیا بود، چندین هزار دلار ارزش داشت؛ لباسی ساده که طراح لباس شرکت فرانسوی ژیوانشی آن را آماده کرده ‌بود. رقم‌هایی که از قیمت لباس عروسی این عروسِ ساده‌پوش منتشر شده، چیزی بین ۱۳۵هزار تا ۴۳۴هزار دلار است؛ حالا این‌که ارزش آن تاج روی سر عروس چقدر بود، در جای خود قابل تامل است. عروسی ساده شاهزاده هری و مگان مارکل در بریتانیا بر اساس گزارش بیزنس‌اینسایدر۱هزار برابر بیشتر از متوسط یک عروسی در بریتانیا هزینه به همراه داشته ‌است. با همه این احوالات صفحه اینستاگرام کاربران پر بود از جمله‌هایی که حکایت از سادگیِ عروس و لباسش می‌کرد. بر اساس گزارش نیویورکر عروسی هری و مگان بزرگ‌ترین رویداد شاهانه در ویندسور از سال ۱۸۶۳ تا کنون بوده ‌است. بی‌بی‌سی از صبح روز عروسی از ساعت ۹ صبح یعنی سه‌ ساعت پیش از آغاز مراسم عروسی پخش زنده این مراسم را آغاز کرد. چنین مراسمی با حضور برجسته‌ترین سلبریتی‌های جهان چطور می‌تواند ساده به شمار بیاید جز این‌که نگاه افراد به این مسئله ساده‌باورانه بوده ‌است.

بهانه‌ای برای خودنمایی
محصول دوران گذشته بود، روزهای بسیار دورِ تاریخ بشریت؛ اما پادشاهی بریتانیا هم‌چنان به بهانه‌های مختلف خودش را به رخ جهانیان می‌کشد. آخرین بهانه نیز ازدواج مگان مارکل، بازیگر آمریکایی، با شاهزاده هری بود. مارکل علاوه بر این‌که آمریکایی است، قبلا نیز یک بار ازدواج کرده و طلاق گرفته ‌است. به همین خاطر ازدواج او با شاهزاده بریتانیا توجه بیشتری را از سوی رسانه‌ها و مردم به خود جلب کرد. بر اساس گزارش یواِس‌اِی تودی، چنین رویدادی در رژیم پادشاهی بریتانیا در گذشته امری بعید و غیرقابل باور بود. شاهزاده چارلز، یعنی پدر هری، مجبور به ازدواج با دایانا اسپنسر شد؛ درواقع تا آن‌جایی که به خاندان سلطنتی مربوط می‌شد، دایانا دوشیزه‌ای با اصالت بود و همین به‌عنوان دلیل برای ازدواج کافی به نظر می‌رسید. اما حالا به نظر می‌رسد رژیم پادشاهی نیز مدرن‌تر شده ‌است. البته عروسی سلطنتی رسومی داشته که از گذشته تا کنون باقی مانده و تقریبا هر کسی وارد خاندان سلطنتی می‌شود، باید آن‌ها را رعایت کند. از دسته‌گل عروس گرفته تا عکس یادگاری؛ همه این‌ها در عروسی خاندان سلطنتی بریتانیا قوانین و رسوم مخصوص به خودش را دارد.

برش کیک عروسی کیت و ویلیام

بایدها و نبایدهای عروسی در خاندان سلطنتی
بیش از ۱۵۰سال است که عروسی‌های سلطنتی بریتانیا در قصر ویندسور برگزار می‌شود. حلقه عروسی نخستین عنصر عروسی است که رسوم مخصوص به خودش را دارد. این حلقه از یک قطعه طلای ولزی ساخته می‌شود که از معدنی در ولز در گذشته به دست آمده ‌است. البته جزئیات حلقه هر عروسی در روز عروسی مشخص می‌شود. دسته‌گل همه عروس‌ها از زمان ملکه ویکتوریا، مورد سبز بوده که نماد عشق، باروری و معصومیت است. نکته اصلی این‌جاست که مورد سبز در حیاط کاخ خاندان سلطنتی وجود دارد و از گذشته‌های دور باقی مانده ‌است. خودِ دسته‌گل به‌تنهایی جزو رسوم نیست، قرار دادن آن بر سنگ قبر مبارز گمنام نیز از دیگر رسومی است که ملکه الیزابت بنیان‌گذار آن است. آن‌طور که در رسوم عروسی‌های خاندان سلطنتی بریتانیا آمده، ملکه الیزابت برای ادای احترام به برادر خودش و هم‌چنین میلیون‌ها سرباز دیگری که در جنگ جهانی اول جان خود را از دست داده بودند، پس از ورود به کلیسا، دسته‌گلش را بر مزار مبارز گمنام قرار داد. از آن زمان به بعد، بسیاری از عروس‌های خاندان سلطنتی این کار را انجام می‌دهند و گل خود را روی سنگ قبر می‌گذارند.
عکس گرفتن در روز عروسی در همه‌ جای دنیا مرسوم است، اما رسم خاندان سلطنتی بریتانیا در این زمینه متفاوت است. نخستین باری که عکاسی قدم به دنیای بشریت گذاشته بود، مربوط به زمان عروسی ملکه الکساندرا بود که عکاس‌ها برای عکاسی از عروس و داماد آمدند. بعدا نیز نقاش‌ها عکس‌های سیاه‌ و سفید را رنگ کردند تا شکل نقاشی به خودش بگیرد. در عروسی‌های امروز نیز عروس و داماد شهره‌ترین عکاس‌ها را انتخاب می‌کنند تا این روز را برایشان ثبت کنند. لباس عروس نیز استاندارد خودش را دارد که مربوط به ملکه ویکتوریا می‌شود. لباسی سفید از ابریشم که نسل‌هاست به شکل‌های مختلف طراحی و استفاده می‌شود.
برخی از قوانین جزو باید‌ها هستند؛ یعنی شخصی که به‌عنوان عروس یا داماد وارد این خاندان می‌شود، حتما باید این قوانین و رسوم را رعایت کند. برای مثال همه عروس و دامادها باید یک عکس یادگاری خانوادگی رسمی بگیرند که در آن همه اعضای خاندان سلطنتی نیز حضور داشته ‌باشند. پیش از عروسی، مراسم نامزدی باید به صورت رسمی اعلام شود، بعد از اعلام نامزدی نیز همیشه باید مصاحبه‌ای انجام شود که ظاهرا گاهی این مصاحبه‌ها به شکلی متفاوت برگزار می‌شود، مثل مصاحبه مگان و هری که در فضایی کاملا متفاوت و مطابق میل خودشان بوده ‌است. ملکه الیزابت هم باید کارهایی انجام بدهد. برای نمونه همه دعوت‌ها بر عهده ملکه است. بر اساس گزارش مجله فورچون، ملکه الیزابت برای عروسی شاهزاده ویلیام و کیت میدلتون بیش از هزار و ۹۰۰ کارت دعوت ارسال کرده ‌است. کیک عروسی هم قوانین مخصوص به خودش را دارد؛ ظاهرا باید دو کیک باشد که طعم آن‌ها نیز میوه‌ای است. عروس همیشه تاجی رسمی بر سر دارد که از گذشتگان به ارث رسیده‌ است. عروس و داماد که دوک و دوشس نام می‌گیرند، بعد از مراسم با ماشین یا با کالسکه سفری در شهر خواهند داشت؛ این سفر نیز جزو بایدهاست. در عروسی‌های آمریکایی خانواده عروس باید خرج عروسی را بدهد، اما در مورد خاندان سلطنتی بریتانیا همه مخارج بر عهده خانواده سلطنتی است. آن‌ها حتی برای جای نشستن خود نیز قوانینی دارند. خاندان سلطنتی همیشه باید در سمت راست کلیسا بنشینند، مگر این‌که داماد از خانواده اشرافی و سلطنتی نباشد، که در این صورت آن‌ها به سمت چپ می‌روند. کسی از این خاندان حق ندارد با یک کاتولیک ازدواج کند، حتی اگر کاتولیک باشد نیز ابتدا باید به کلیسا برود و مذهب خود را تغییر بدهد، بعد آماده مراسم عروسی شود. ملکه نقشی اساسی در ازدواج‌ها ایفا می‌کند. او باید عروس‌ها را تایید کند. بر اساس گزارش مجله فورچون، مگان مارکل نیز چندین دیدار با ملکه الیزابت داشته تا بالاخره مورد تایید او قرار گرفته ‌است. این مسئله زمانی جدی می‌شود که عروس خودش متعلق به یک خانواده اشرافی نباشد، مثل مگان مارکل و کیت میدلتون که بارها با ملکه دیدار کردند تا مهر تایید ملکه بر پیشانی‌شان خورد. همان‌طور که عروس باید لباس ویژه بپوشد، داماد نیز همیشه باید لباس نظامی و ارتشی بر تن داشته ‌باشد. درواقع این رسم خاندان سلطنتی است که نشان می‌دهد مردان این خاندان باید در ارتش خدمت کنند. یکی از جالب‌ترین رسوم در عروسی نیز مربوط به بُرش کیک عروسی است که به‌عنوان هدیه در ظرفی گذاشته می‌شود تا به مهمان‌ها بدهند. یعنی مهمان‌ها علاوه بر این‌که در مراسم کیک می‌خورند، برشی از آن را نیز به‌عنوان هدیه با خودشان می‌برند. همه این‌ها رسومی است که از گذشته در خاندان سلطنتی بریتانیا وجود داشته و هم‌چنان نیز باید باشد. تقریبا کسی نمی‌تواند هنجارشکنی کند و خلاف این قوانین و رسوم رفتار کند. درواقع اگر چنین کاری را انجام بدهد، به شخصیتی منفور در میان اعضای خاندان تبدیل می‌شود. مسئله‌ای که مطرح می‌شود، این است که چنین عروسی با این همه تشریفات و آیین و رسوم، چطور می‌تواند از نگاه برخی افراد، ساده به نظر بیاید؟

دسته گل عروس بر مزار مبارز گمنام

تب عروسی شاهانه در شبکه‌های اجتماعی
مگان مارکل نخستین شاهزاده‌خانم آمریکایی به شمار می‌آید. یکی از دلایلی که توجه زیادی به این عروسی شد، همین مسئله بود. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که برای نخستین بار شبکه‌های اجتماعی نقشی بزرگ و فعال در ازدواج سلطنتی ایفا کردند. مردم در شبکه‌های مجازی از کشورهای مختلف جزئیات این مراسم را به نمایش می‌گذاشتند و به این ترتیب از یک مراسم ملی، مراسمی بین‌المللی ساختند. آخرین عروسی در خاندان سلطنتی بریتانیا مربوط به شاهزاده ویلیام و کیت میدلتون بود که هفت سال پیش انجام شد. در آن زمان خبری از اسنپ‌چت نبود، فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر هم به شکوفاییِ امروز خود نرسیده ‌بودند. اما در مراسم مگان و هری، شبکه‌های اجتماعی نقشی پررنگ را ایفا می‌کردند. جالب این‌جاست که این شبکه‌های اجتماعی به رقیب برنامه‌های تلویزیونی نیز تبدیل شده ‌بودند. درواقع چیزهایی بود که تلویزیون به صورت گذری از آن‌ها عبور می‌کرد، اما در شبکه‌های اجتماعی درباره آن‌ها بحث می‌شد. در گذشته چنین رویدادهایی تنها از طریق تلویزیون یا از طریق گزارش‌های روزنامه اطلاع‌رسانی می‌شد، اما حالا شبکه‌های اجتماعی در هر امری دخالت می‌کنند. همین امر به‌سادگی باعث شد ازدواج مگان و هری از صورت مرسوم آن خارج و به امری متفاوت‌تر تبدیل شود. تحلیل‌گری در مجله فورچون نوشته ‌است: «در عروسی مگان و هری به جای این‌که شاهد یک رویداد بزرگ باشیم، به‌خاطر حضور شبکه‌های اجتماعی شاهد مجموعه‌ای از رویدادهای کوچک بودیم.» نکته جالب توجه این‌جاست که خودِ پادشاهیِ بریتانیا نیز از این مسئله استقبال کرده ‌است. آن‌ها حساب‌های کاربری رسمی در اینستاگرام و توییتر داشتند و لحظه به لحظه رویدادها را اطلاع‌رسانی می‌کردند. به عبارتی آن‌ها خودشان نیز وارد این بازی شدند. البته مارکل از ژانویه فعالیت خود را در شبکه‌های اجتماعی متوقف کرد، اما هری به این فعالیت‌ها ادامه داد و همین بهانه‌ای کافی بود تا کاربران نیز بازی را ادامه بدهند. هری درواقع یکی از نخستین افرادی بود که به‌عنوان یکی از اعضای خاندان سلطنتی با مخاطبان دیجیتال خود ارتباط برقرار می‌کرد. او درواقع سعی داشت از این طریق دامنه قدرت و نفوذ خود را گسترش بدهد. اگر در گذشته برای دنبال کردن چنین رویدادی دسترسی به شبکه‌های بی‌بی‌سی و سی‌ان‌ان الزامی بود، حالا صرفا داشتن یک تلفن همراه هوشمند با یک حساب کاربری در یکی از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند کفایت کند. واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی به این رویداد نیز قابل بحث است. عده‌ای به دنبال این بودند که چرا شاهزاده هری دخترخاله‌ کیتی اسپنسر را به‌عنوان همسر انتخاب نکرده و عده‌ای نگاه‌های ملکه الیزابت به عروس جدید را دست‌مایه خنده و مضحکه کرده بودند. در این بین شاید آن دسته بیشتر قابل نقد هستند که از سادگی این مراسم می‌گفتند و می‌نوشتند. مراسمی که ماه‌ها بود برای آن برنامه‌ریزی می‌شد، چندین هزار مهمان مشهور در سطح بین‌المللی داشت، هزاران دلار خرج آن شده ‌بود و بر اساس گزارش بی‌بی‌سی دو برابر خرجی که برای آن شده‌ بود، برای بریتانیا درآمد داشت، چطور می‌تواند با صفت «ساده» جمع شود؟ بدون تردید آن چیزی که ساده است، نگاه افراد بیرونی به ماجراست، نه مراسم عروسی در خاندان سلطنتی بریتانیا.