هم جنگ قدمتی به طول تاریخ ثبت‌شده دارد و هم کمدی. چه جای تعجب که کمدی ضدجنگ هم سابقه‌ای همین‌قدری داشته باشد! در اینجا سه کتاب معروف کمدی ضدجنگ را معرفی می‌کنیم.
لیسیستراتا – از آریستوفانیس
کمدی‌نویس بزرگ یونان باستان را با مجموعه‌ای متناقض از علایق می‌شناسند؛ محافظه‌کاری شدید مذهبی، برابری جنسیتی، اومانیسم و ضدیت با جنگ. لسیستراتا شاید بهترین نوشته او نباشد، اما بهترین نمونه از اندیشه اوست. لسیستراتا زنی است که زنان را بسیج می‌کند تا با محروم کردن مردان از تن خودشان، جنگ آتن و اسپارت را تمام کنند.
شوایک، سرباز ساده‌دل – از یاروسلاو هاشک
آه که چه جنایت‌ها که با اسم رمز وطن صورت نگرفته است. از آن جمله یکی هم جنگ جهانی اول است. شوایک، سرباز ساده‌دلی که به خاطر حماقت از جنگ معاف است، اما به خاطر عشق به میهن به جبهه جنگ می‌رود و تازه آن‌جاست که معلوم می‌شود دیوانه واقعی کیست.
تبصره ۲۲ – از جوزف هلر
تبصره ۲۲ نسخه وارونه شوایک است. خلبانی که می‌خواهد هر طور شده، از جنگ فرار کند، اما قوانین جنگ دست و پایش را بسته‌اند. سرخ‌ترین کتاب این سیاهه، در مورد سرخ‌ترین جنگ این سیاهه، یعنی جنگ جهانی دوم؛ تلاشی برای برملا کردن حقیقت احمقانه و جنایتکارانه جنگ جهانی دوم.
نویسنده: ابراهیم قربان‌پور
