پرونده :علیه کوری
توصیف حجم جست‌وجوی کاربران در پنج عملیات تروریستی
پوریا آسترکی،کارشناس تحلیل و کاربرد رسانه‌های اجتماعی
نمودار زیر بیان‌گر میزان یا بزرگی جست‌وجوی‌های صورت‌گرفته در گوگل با کلمات مرتبط با هریک از حملات تروریستی از حوزه جغرافیایی ایران است.
بازه زمانی درنظر گرفته‌شده برای هر اتفاق شامل روز واقعه و سه روز پس از آن است.
در این بازه میزان جست‌وجوی‌های صورت‌گرفته مرتبط با هر اتفاق تروریستی جمع‌آوری و به‌صورت نسبی در نمودار فوق با هم قیاس شده‌اند.
حوادث مورد بررسی:
۱. نوامبر ۲۰۱۵، جمعه ۲۲ آبان ۱۳۹۴، افراط‌گرایان داعشی به چندین نقطه در پاریس حمله کردند. تیرباران‌های دسته‌جمعی و بمب‌گذاری‌های انتحاری در مناطق مختلف شهر پاریس فرانسه منجر به کشته شدن ۱۳۰ و مصدومیت ۳۶۸ تن شد. در حملات تروریستی در نزدیکی ورزشگاه استادو فرانس در سن‌دنی در شمال پاریس، و ایل‌دو فرانس حداقل سه انفجار جداگانه و شش تیراندازی در محدوده پاریس گزارش شد، و یک گروگان‌گیری در تئاتر بتکلان نیز صورت گرفت.
۲. ۲۲مارس ۲۰۱۶، سه‌شنبه سوم فروردین ۱۳۹۵ عوامل انتحاری سه انفجار در بروکسل، پایتخت بلژیک انجام دادند که دو انفجار آن در فرودگاه بروکسل و دیگری در ایستگاه مترو رخ داد. در این حملات ۳۲ تن کشته و صدها تن زخمی شدند. عوامل این حمله ارتباطات نزدیکی با گروهی داشتند که پیش از این در پاریس دست به حملاتی زده بودند. ابراهیم البکراوی و نجیم عشراوی به‌عنوان دو تن از عاملان انفجارهای انتحاری در فرودگاه بروکسل معرفی شدند. داعش مسئولیت این حملات را نیز برعهده گرفت.
۳. ژوییه ۲۰۱۶، دوشنبه ۲۱ تیر ۱۳۹۵ راننده کامیون دیگری هم‌زمان با جشن روز باستیل فرانسه، در سواحل شهر نیس دست به حمله‌ای مرگ‌بار زد که طی آن جان ۸۶ تن را گرفت. عامل مهاجم فردی ۳۱ ساله ساکن نیس با اصلیت تونسی بود که ارتباطاتی با گروه تروریستی داعش داشت. داعش یک روز بعد مسئولیت این حمله را برعهده گرفت.
۴. ۲۲ مه ۲۰۱۷، دوشنبه یکم خرداد ماه ۱۳۹۶ یک عامل انتحاری خود را هم‌زمان با برگزاری یک کنسرت در منچستر آرنا منفجر کرد و ۲۲ تن را با خود به زیر خاک برد. سالن سرپوشیده معروف به «منچستر آرنا» ظرفیتی حدود ۱۸ تا ۲۰ هزار تن دارد و یکی از محل‌های معروف برگزاری کنسرت موسیقی است. حاضران در کنسرت شب حمله اکثرا نوجوانان و جوانانی بودند که بسیاری از آن‌ها از شهرهای مختلف به منچستر آمده بودند. داعش مسئولیت این حمله تروریستی را بر عهده گرفت.
۵. چهارشنبه ۳۱ می۲۰۱۷ انفجار تروریستی وزیراکبرخان کابل اتفاق افتاد و حدود ۱۰۰ نفر کشته و تعداد بیشتری مجروع شدند و خسارات فراوانی به ساختمان‌های اطراف برجای گذاشت.
به‌طور معمول جست‌وجوهای کاربران نشانه احساساتی نظیر کنجکاوی و نگرانی است. از این‌رو در اتفاقات تروریستی یا حوادثی از این دست میزان جست‌وجوی جامعه نشان‌دهنده حساسیت موضوع است. نمی‌توان به‌طور قطع میزان جست‌وجوها را با احساساتی نظیر هم‌دردی جامعه مرتبط دانست، اما به‌طور قطع براساس داده‌های به‌دست‌آمده حساسیت جامعه به وقایع تروریستی در اروپا بیشتر از افغانستان است.
فرضیاتی که مورد بررسی قرار گرفت:
الف: آیا میزان حساسیت جامعه – نگرانی و کنجکاوی – نسبت به اتفاقات تروریستی در اروپا با افغانستان متفاوت است؟
ب: آیا میزان حساسیت جامعه – نگرانی و کنجکاوی- نسبت به اتفاقات تروریستی نسبت به میزان تلفات در این اتفاقات رابطه مستقیم و مستقل از محل حادثه دارد؟
نتیجه: براساس این داده ثابت شد میزان جست‌وجوی کاربران پس از حوادث اتفاق‌افتاده در اروپا، به‌خصوص فرانسه، بسیار بیشتر از حوادث مشابه در افغانستان است. حتی حوادثی نظیر بروکسل و منچستر که تلفات بسیار کمتری داشت، بسیار بیشتر از حادثه با تلفات بیشتر در کابل مورد جست‌وجو قرار گرفته است.
تفسیر علت حساسیت متفاوت جامعه به حوادث تروریستی در اروپا و افغانستان
چیزی که در این بررسی مشخص شد، حساسیت – کنجکاوی یا نگرانی- متفاوت جامعه به حوادث تروریستی براساس محل وقوع حادثه است. تصور می‌کنم نشانه ارزش متفاوت جان انسان‌ها برای کاربران ایرانی نیست. بلکه زمینه‌های این حساسیت را باید در باور، علایق و معیارهایی دانست که به‌تدریج شکل گرفته‌اند. در زمینه‌های سیاسی و خبری شکل‌گیری این زمینه‌ها را بیش از هر چیز باید در تاثیرات رسانه‌ها جست‌وجو کرد، نه وجدان جامعه.
شماره۷۱۱
