هلیا ملایی
کتاب «ظرافت جوجه تیغی» از موریل باربری، نویسنده کمتر شناختهشدهای است. خانم موریل باربری دکترای فلسفه دارد و پیش از این رمانی با نام «شکمبارگی» منتشر کرده است. او دلباخته فرهنگ و زندگی مردم ژاپن است و در این کشور زندگی میکند.
کتاب «ظرافت جوجهتیغی» از دو داستان موازی تشکیل شده است که همزمان در آپارتمان شماره هفت خیابان گرونل روایت میشود. ساکنان این آپارتمان همه در رفاه هستند که پستهای بالای سیاسی دارند. در بین این خانوادهها، دختر نوجوانی به اسم پالوما زندگی میکند که بسیار بیشتر از سنش میفهمد. پدر او صاحب یکی از بزرگترین کارخانههای اسلحهسازی فرانسه است و مادرش، زن خانهدار و غمگینی است که نزدیک به ۱۰ سالِ مداوم پیش دکتر روانشناسش میرود. خواهر پالوما برای او یک نماد بلاهت است؛ بلاهتی که در دل نسل جوان پاریس نهفته است و پالوما آن را به خوبی درک میکند. او، داستان خود را از طریق دستنوشتههایش روایت میکند و با هوشِ فوقالعادهای که دارد، جهان و آدمهای اطرافش را مورد تحلیل قرار میدهد و گاهی با حرفهایش همه را متعجب میکند. پالوما از زندگی آدمهای اطرافش متنفر است. حالش از همه چیز به هم میخورد و قصد دارد در چند ماه آینده خانهشان را آتش بزند و بعد خودکشی کند.
در کنار این قشر مرفه، زن سرایدار ۵۴ سالهای به اسم رُنه میشل هم زندگی میکند که در معرفی خود میگوید:
«من بیوهام: ریزهمیزه، زشت، چاق و خپله. پاهایم پر از میخچه است. بوی دهانم، اگر گواهی بعضی از صبحها را قبول کنیم، نباید بیشباهت به بوی نفسِ ماموت باشد. درسی نخواندهام، همیشه فقیر، محافظهکار و آدم بیاهمیتی بودهام…»
رُنه در ابتدای داستان خود را با تصویری متفاوت به خواننده معرفی میکند. تصویری که پیرزنی کثیف و بدقیافه و نفرتانگیز را نشان میدهد. ولی درواقع این ظاهر و رفتار و زندگیِ رُنه، تنها پوششی است که او برای خود انتخاب کرده تا بتواند با توجه به طبقه اجتماعیاش زندگی راحتی داشته باشد. رُنه بیشتر از یک سرایدار میفهمد، کتاب میخواند، فیلم میبیند و موسیقی گوش میدهد و دلبستگی زیادی به هنر دارد و این به معنای آن است که او کاری خارج از طبقه اجتماعیاش انجام میدهد و امکان دارد به مذاق آدمهای اطرافش – که همگی از طبقه مرفه و بالای جامعه هستند – خوش نیاید.
کاکورور اوزو نیز یک ژاپنی فرهیخته و کتابخوان است که ساکن جدید ساختمان است و یک حلقه دوستی بین خود، رنه و پالوما ایجاد میکند.
از طریق شخصیتهای فرهیخته داستان ما با موضوعات فلسفی و زیبایی آشنا میشویم و تفکرات آنها را ذره ذره مزمه مزه میکنیم. موضوع اصلی کتاب ارزش زندگی و تفکرات و درسهای فلسفی است.
شماره ۷۰۱