در میان فیلماولیها هشت فیلمساز فیلم کوتاه حضور دارند
مادری
کارگردان: رقیه توکلی
تهیهکننده: سیاوش حقیقی
رقیه توکلی دارای کارشناسی ارشد رشته ادبیات نمایشی و مدرس سینما در دانشکده فرهنگ و هنر یزد است. ۳۰ فیلم کوتاه مستند و داستانی در کارنامه او ثبت شده که دهها جایزه از جشنواره داخلی و خارجی را نصیب او کرده است. توکلی داستان فیلمسازیاش را اینطور توصیف میکند: «من متولد یزد هستم، با وجود سختیهای بسیار در مقطع کارشناسی سینما به دانشگاه سوره تهران آمدم و کارشناسی ارشدم را در رشته ادبیات نمایشی تمام کردم. سوژه اولین فیلمهای من حالوهوای نوجوانی داشت، کمسنوسال بودم و حتی سوژههایم درباره بچهها بود. این فیلمها در جشنوارههای داخلی و خارجی حضور داشت و دیده شد. زمانی که به دانشگاه وارد شدم، با دخترانی در ارتباط بودم که از شهرهای مختلف به تهران آمده بودند. دمخور شدن با دخترهایی که از لحاظ فرهنگ و اخلاق متفاوت بودند، آنچنان مرا تحت تاثیر قرار داده بود که قصهها و فیلمهایم زنانه بود و شخصیت اصلی فیلمهای کوتاهم زنان بودند.»
«مادری» اولین تجربه سینمایی او در مقام کارگردان است که داستان زندگی دو خواهری را روایت میکند که یکی عشقش را رها کرده و دیگری عشقش او را رها کرده. در این فیلم هانیه توسلی، هومن سیدی، نازنین بیاتی، مریم بوبانی، ملیسا ذاکری، آنا زارع و سجاد اسماعیلی بازی میکنند. رقیه توکلی از تجربه ساخت نخستین سینماییاش چنین میگوید: «وقتی میخواستم برای اولین فیلم بلندم، سوژه بیابم، خواستم از فضای زنانه و بعضی احساسات فاصله بگیرم، اما هرچه تلاش کردم، نشد. انگار کار نیمهتمامی بود که باید به سرانجام میرساندمش… خیلیها به من گفتند که از این فضا دور بمانم؛ حتی بهخاطر دارم که استاد نازنینی به من گفت که برای فیلم اول، اینقدر احساسی تصمیم نگیر… بههرحال نشد! احساسی بود که در من شکل گرفته بود و باید پاسخگویش میبودم. «مادری» روایت دو خواهر است که یکی عشقش را رها کرده و دیگری طرد شده است. این تناقض و تفاوت در موقعیت برایم مهم بود.»
ایتالیا ایتالیا
کارگردان: کاوه صباغزاده
تهیهکننده: مهدی صباغزاده
کاوه صباغزاده، فرزند مهدی صباغزاده، ۱۹ سال است که تجربه حضور در سینما را دارد. او برنامهریز، دستیار کارگردان بوده و ساخت ۴ فیلم کوتاه و چند تیزر تبلیغاتی را تجربه کرده تا نخستین اثر سینماییاش را امسال در فجر رونمایی کند.
فیلمی کمدی – فانتزی و موزیکال که داستان مردی را روایت میکند که همسرش دستیار کارگردان است و میخواهد فیلم اولش را بسازد. حامد کمیلی، سارا بهرامی، فرید سجادی حسینی، رضا سخایی، همایون ارشادی، جهانگیر میرشکاری، ناصر سجادی حسینی، دانش اقباشاوی، فائزه علوی، آنامهر اخلاقی، آرش مرشد، علی ملاقلیپور، حسن زاهدی، علی جناب، درنا مدنی، پریناز کنگاوری، آیدا اورنگ، ناصر مقدس، مهدی فهیمی و سپیده راستیفر همه بازیگران نخستین تجربه صباغزاده هستند. او از این اولین فیلم چنین میگوید: «ایده اصلی «ایتالیا ایتالیا» برگرفته از یک داستان کوتاه از جومپا لاهیری است. با اقتباس آزاد از این قصه توانستم فیلمنامه را بنویسم. البته سال ۹۲، فیلمنامه دیگری به ارشاد دادم و پروانه ساخت گرفتم. دو ماه از پیشتولید گذشته بود که بهخاطر عدم تامین بودجه کار تعطیل شد. دو سال بعد سراغ «ایتالیا ایتالیا» رفتم، چون هزینه کمتری داشت. فیلمنامه نوشته شده بود و توانستیم با بودجهای مشخص فیلم را به پایان برسانیم.»
چراغهای ناتمام
کارگردان: مصطفی سلطانی
تهیهکننده: مجید اسماعیلی – مجتبی امینی
مصطفی سلطانی ۱۴ سال حضور در سینما را با دستیاری، برنامهریزی، مجری طرح، مدیر تولید و بازنویسی فیلمنامه تجربه کرده است و در کنار اینها سه فیلم کوتاه نیز ساخته؛ «کودکی»، «سرگشتگی» و «آخرین ایستگاه». سلطانی که امسال اولین فیلم خود را در مقام کارگردان ارائه داده است، داستان نویسندهای را روایت میکند که پایبند به باورهای اعتقادی است و به دنبال مضمونی مرتبط با باورهایش میرود. خود او داستان فیلمش را اینطور توصیف میکند: «قصه فیلم براساس یک داستان واقعی است. این داستان را برای محسن جسور (فیلمنامهنویس) تعریف کردم، با هم درباره آن گپ زدیم و بعد از یک و سال و نیم، توانستیم به فیلمنامه برسیم. این فیلم داستان یک نویسنده است که با وجود مشکلات و سختیهایی که در زندگی برایش پیش آمده، حاضر نمیشود دست به هرکاری بزند و از قلمش سوءاستفاده کند…» مجید صالحی، شقایق فراهانی، حسین مهری، الهام نامی، حسین ملکی، علیرضا استادی و داریوش ارجمند بازیگران این اثر سینمایی هستند.
ویلاییها
کارگردان: منیر قیدی
تهیهکننده: سعید ملکان
منیر قیدی، نویسنده و کارگردان ایرانی با حضور ۲۰ ساله بهعنوان منشی صحنه، دستیار کارگردان و برنامهریز در آثار سینمایی و تلویزیونی. قیدی در طول این سالها چهار فیلم کوتاه را کارگردانی کرده است. «ای آنکه خنداند و گریاند»، «پسر، دختر، پیرمرد»، مستند «تهران، شهر چناران»، «در راه ویلا» فیلمهای او در طول ۱۵ سال تجربه کارگردانی است. اما نخستین اثر سینمایی او در قالب اثری دفاع مقدسی، روایتگر قصه خانوادههای فرماندهان سپاه و ارتش در سال ۱۳۶۵ است. طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، آناهیتا افشار، علی شادمان، ثریا قاسمی، گیتی قاسمی، فریماه کهنمویی، مهدخت مولایی، فاطمه بابایی، معصومه بیگی، صابر ابر و هفت بازیگر کودک بازیگران این فیلم هستند.
آذر
کارگردان: محمد حمزهای
تهیهکننده: نیکی کریمی
محمد حمزهای گرچه دستیار کارگردانی، فیلم کوتاه و تلهفیلم را تجربه کرده، اما یکی از اعضای خانواده فیلم کوتاه است که حالا بعد از سالها به سینمای بلند قدم گذاشته. نخستین اثر او با فیلمنامهای نوشته مشترک پریسا هاشمپور و احسان بیگلری است. بیگلری خود یکی از کارگردانان تازهکار سینماست که سال گذشته نخستین تجربه خود «برادرم خسرو» را در جشنواره سیوچهارم داشت و تحسین بسیاری را برانگیخت. «آذر» به قلم این دو نفر از نگاه دوربین حمزهای داستان زنی از زنهایی را که در اجتماع و پیرامونمان وجود دارد، روایت میکند. زنی که تلاش دارد قصهاش را ساده و روان بگوید.
محمد حمزهای فیلمهای کوتاهی چون «دور یا نزدیک»، «مثل همیشه» و «طبق عادت همیشگی» که موفقیت جشنوارههای مختلف را هم برای کارگردان به ارمغان آورده، و تلهفیلمهای «خراش»، «بی سر و صدا»، «پرواز»، «حبیب آقا» و «صدای پای باران است» را ساخته که با «حبیب آقا» هم جایزه گرفت و هم نامش بعد از سالها تلاش بر سر زبانها افتاد. خودش درخصوص سالها حضور تا رسیدن به نخستین تجربه سینمایی میگوید: «من سینما را پله پله شروع کردم. سالها دستیار کارگردان و برنامهریز بودم. بعد از سالها حضور در سینما، به این نتیجه رسیدم که اولین تجربه بلندم را بسازم. کسی که میخواهد به سینمای حرفهای ورود کند، خیلی نمیتواند باب دلش فیلم بسازد. نمیتواند سراغ هر پروژهای برود، اما از آنجا که وارد بازی شده، باید سراغ موضوعی با درصد ریسک پایین برود. شرایط تولید «آذر» هم برای من فراهم شد. یا میتوانستم به پروژه ورود کنم یا مثل سالهای قبل صبر کنم و منتظر شرایط ایدهآل بمانم. راستش به «آذر» به چشم پروژه نگاه کردم، حالا نتیجهاش خوب یا بد شده را باید منتظر ماند و دید. معتقدم در هر اندازهای که کار میکنیم، باید گرامرش را رعایت کنیم که اگر رعایت شود، نتیجه هم تحت تاثیرش قرار میگیرد.»
حمیدرضا آذرنگ، هستی مهدوی، فرید سجادیحسینی، مهران نائل، شیرین آقاکاشی، مائده طهماسبی، پریسا هاشمپور، مانیا علیجانی، لیلا زارع، پژمان جمشیدی و هومن سیدی، همراه با نیکی کریمی که علاوه بر تهیهکننده نقش اصلی را ایفا میکند، بازیگران این نخستین تجربه کارگردان هستند.
تابستان داغ
کارگردان: ابراهیم ایرجزاد
تهیهکننده: جواد نوروزبیگی
نخستین ساخته ابراهیم ایرجزاده که برای ادای احترامی به استاد عباس کیارستمى، به او تقدیم شده، پشتوانهای از تجربه در فیلم کوتاه با خود دارد. «دو سال برای مهیا کردن شرایط تولید اولین فیلم بلند سینماییام وقت گذاشتم. تلاشم این بود که در اولین گام سراغ قصهای بروم که از دغدغههای شخصیام میآید. این فیلم در ادامه فیلمهای کوتاهم است.» ایرجزاده هفت فیلم کوتاه موفق ساخته و جوایز متعددی برای آنها دریافت کرده و حالا در جشنواره سیوپنجم نتیجه تلاشش را به رقابت و داوری گذاشته است. « تمام زندگی من به سینما ختم میشود. ۱۶ سال داشتم، هنرستان سوره میرفتم. کارشناسی سینما خواندم. فکر میکنم اگر هزار بار دیگر هم متولد میشدم، کاری جز سینما نداشتم.»
«تابستان داغ» که دغدغه شخصی فیلمساز است، یک درام خانوادگی است که در آن به آسیبشناسی خانواده بهعنوان کوچکترین نهاد اجتماعی پرداخته شده. ایرجزاده در توضیح دغدغه موجود در داستان فیلمش میگوید: «مهمترین فاکتوری که برایم اهمیت داشت و باعث شد این داستانِ اولین فیلمم باشد، جدای از اهمیت موضوع، قصهگو بودنِ فیلمنامه پیام کرمی بود.» علی مصفا، پریناز ایزدیار، مینا ساداتی، یسنا میرطهماسب و صابر ابر، لیلی فرهادپور، بهاره ریاحی، سیاوش چراغیپور و رویا بختیاری دغدغه شخصی کارگردان را در این فیلم تصویر کردهاند.
بیست و یک روز بعد
کارگردان: سیدمحمدرضا خردمندان
تهیهکننده: سازمان سینمایی حوزه هنری
سیدمحمدرضا خردمندان، فارغالتحصیل کارگردانی سینما از دانشگاه صدا و سیما، با سابقه تولید ۴۰ فیلم کوتاه، مستند، انیمیشن و ساخت ۳۰ تیزر فرهنگی برای تلویزیون امسال سرانجام سراغ نخستین تجربه سینمایی خود رفته است. او ۹ سال پیش فیلمسازی را آغاز کرد و از همان ابتدا توانست نظر جشنوارههای مختلف را به خود جلب کند، حالا زمان پختگی اوست. «عجله در ساخت فیلم بلند، آسیبزننده است. اگر به پختگی لازم نرسیده باشیم، در مدیریت منابع انسانی و مالی فیلم دچار مشکل میشویم و درنهایت آسیبش به سازنده فیلم میرسد. معتقدم مسیر رسیدن به این اتفاق مثل رشد جنین است و باید منتظر ماند تا ۹ ماهگی جنین تمام شود. اگر قرار باشد زودتر از زمان آن را متولد کنیم، جنین دچار نارسایی میشود. بسیاری از فیلمسازان جوان برای ساخت فیلم اول خود عجله دارند، درحالیکه به نظر من باید منتظر ماند تا زمانش برسد. من در همه ۴۰ فیلم کوتاهی که ساختهام، به لحاظ روحی ارضا شدهام. حالا و برای «بیست و یک روز بعد» بهوضوح برایم روشن بود که زمانش رسیده که به سینمای حرفهای ورود کنم.»
داستان ورود خردمندان به سینمای بلند برخلاف دیگرانی است که نهایت و غایت فیلمسازی را این سینما میدانند. او معتقد است رهاتر از این جریانات فقط به ایده و طرح فکر میکند، نه به ژانر و مدیوم سینمایی! «هیچوقت به این فکر نکردم که میخواهم در چه ژانری فیلم بسازم. اگر ایده یا طرحی مرا درگیر کند و تحت تاثیر قرار دهد، سراغش میروم و تلاش میکنم آن را به هنرمندانهترین شکل روایت کنم. واقعیت این است که هر خط یا ایدهای خودش زبان دارد و میگوید در چه جغرافیا یا شرایطی ترسیم شود. طرح داستانی «بیست و یک روز بعد» به من گفت که باید در بستر یک فیلم بلند روایت شود. دلیل بلند بودنش این بود که میبایست شخصیتها عمیقتر مورد بررسی قرار گیرند و موقعیتها بسیطتر خلق شوند.»
فیلم نخست خردمندان یک ملودرام اجتماعی است که به گفته او از یک داستان واقعی گرفته شده. کارگردان معتقد است: «بیست و یک روز بعد» درباره اراده قدرتمند انسانی است. مهدی قربانی، ساره بیات، حمیدرضا آذرنگ، امیرحسین صدیق، جلال فاطمی و رضا استادی بازیگران این فیلم هستند.
شماره ۱۷ سهیلا
کارگردان: محمود غفاری
تهیهکننده: سیدامیر سیدزاده
محمود غفاری دیگر فیلم کوتاهی حاضر در جشنواره امسال است. کسی که ۱۵ فیلم کوتاه داستانی و مستند را پیش از این ساخته و در مهمترین جشنوارههای داخلی و خارجی مورد توجه قرار گرفته و حالا با نخستین تجربه سینمایی به مهمترین رویداد فرهنگی وارد شده است. خودش از اولین تجربه سینمای بلندش چنین میگوید: «این فیلم در ادامه دغدغههاى شخصىام در مورد موضوعات اجتماعى، مخصوصا حوزه زنان است. بحران میانسالى مخاطرات ازدواج در سنین بالا از موضوعاتی است که همیشه مورد توجهم بوده و دوست دارم در موردش بنویسم و فیلم بسازم.» فیلم غفاری داستان دختری میانسال را روایت میکند که زمان ازدواج او به تاخیر افتاده و با توجه به مشکل ژنتیکی که دارد، در تلاش است هر چه سریعتر ازدواج کند تا بچهدار شود. زهرا داوودنژاد، بابک حمیدیان، احسان امانی و مهرداد صدیقیان بازیگران این فیلم هستند.
انزوا
کارگردان: مرتضی علیعباس میرزایی
تهیهکننده: پیمان جعفری
اولین فیلم بلند مرتضی علیعباس میرزایی و تهیهکنندگی پیمان جعفری از فیلمهای پربازیگر این دوره از جشنواره است. تنها فیلم اولی جشنواره که کارگردانش هیچ سابقهای در عرصه فیلم کوتاه ندارد. امیرعلی دانایی، بهنوش بختیاری، اندیشه فولادوند، لیندا کیانی، شقایق فراهانی، همایون ارشادی، سیامک صفری، علی استادی، مهران رجبی، امید روحانی، وحید نفر، نادر فلاح و با معرفی لعیا عباسمیرزایی در این فیلم به ایفای نقش میپردازند.
شماره ۶۹۴
