گزارش «چلچراغ» از چرایی و چگونگی قرعه کشی شانس
محمدمهدی حسین نیا
مهاجرت، پناهجویی، ترک وطن یا هر مفهومی شبیه به اینها، سالهاست که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان به یک مسئله جدی و پیچیده اجتماعی تبدیل شده است. کشورهایی که متقاضیان زیادی برای ورود دارند از یک لحاظ، و کشورهایی با شرایط عکس از لحاظهای دیگری قابل بررسی هستند. بااینحال همیشه مشکلات زیادی بر سر راه مهاجرت وجود دارد. با تمام این مشکلات و سختتر شدن هر روزه دریافت اقامت یا پذیرش پناهجویی از کشورهای دیگر دنیا، یک راه میانبر هست که شما میتوانید در مدت کوتاهی نهتنها به گرین کارت ایالات متحده دست پیدا کنید، بلکه بعد از آن میتوانید تمام شرایط تحصیلی، کاری و رفت و آمد بین کشور جدید و زادگاهتان را به راحتترین شکل ممکن در اختیار داشته باشید. منتهای مراتب برای استفاده از این میانبر باید از دو ویژگی بسیار مهم در حد اعلی برخوردار باشید؛ خوششانسی بسیار زیاد و طبیعی و عادی بودن شرایط فردی و اجتماعی! در این صورت «لاتاری» در مشت شماست.
از سال ۱۹۹۰ کنگره ایالات متحده آمریکا تصمیم میگیرد تا شرایط نژادی و فرهنگی مهاجرانی را که در این کشور زندگی میکنند، با شیوهای متفاوت کنترل کند. به همین خاطر، از این سال وزارت امور خارجه آمریکا با برگزاری یک قرعهکشی در ابعاد جهانی و سهمیهبندیشده برای اکثر کشورهای دنیا، به صورت کاملا گزینشی و هدفمند اقدام به جذب مهاجر میکند. معیار اینکه اتباع چه کشورهایی میتوانند در لاتاری شرکت کنند، رابطه مستقیمی با تعداد مهاجران آن کشور در ایالات متحده دارد. درواقع لاتاری فرصتی است برای کشورهایی که در هر سال مهاجر کمتری به آمریکا روانه میکنند؛ درواقع راهی برای عدم جلوگیری از جریان پذیرش مهاجر و در عین حال برقراری موازنهای بین نژاد و جمعیت مهاجران. به این ترتیب با توجه به سهمیهبندی در نظر گرفتهشده برای هر کشور، تعداد ظرفیت مشخصی توسط سامانه کامپیوتری «مرکز کنسولگری کنتاکی» بهعنوان برنده اعلام میشوند. درواقع از بین میلیونها نفر که سالانه در این قرعهکشی شرکت میکنند، تنها تعداد مشخصی در مرحله اول پذیرفته و پس از مصاحبه نهایی در سفارت این فرصت را به دست میآورند که به گرین کارت آمریکا دست پیدا کنند.
بااینحال محدودیتهای حداقلی هم برای ثبتنام در لاتاری وجود دارد. برای مثال فرد متقاضی باید حتما ۱۸ سال داشته باشد و مدرکی معادل پایان موفقیتآمیز ۱۲ سال آموزش ابتدایی و متوسطه در اختیار داشته باشد. از آنجایی که برندگان نهایی میتوانند همسر و فرزند زیر ۲۱ سال خود را هم بهعنوان همراه با خود ببرند، درواقع افراد بین ۱۸ تا ۲۱ سال سه برابر، و افراد متاهل دو برابر دیگران شانس دریافت گرین کارت دارند. آزمایشهای پزشکی، اثبات توانایی مالی یا داشتن وابستگانی در آمریکا نیز ازجمله مواردی هستند که در اعطای نهایی ویزا تاثیرگذارند.
در ایران اما، این تمام ماجرا نیست. افراد شرکتکننده در این قرعهکشی به دو دسته کلی تقسیم میشوند؛ تمام مردم دنیا و پسرهای ایرانی که از سربازی معاف نیستند. مشمولان قانون سربازی در صورت برنده شدن یا باید از معافیت تحصیلی برخوردار باشند تا بتوانند با قرار وثیقه معین از کشور خارج شوند، یا پیشدستی کنند و برای خروج، از دانشگاهی ولو بسیار درجه پایین در خارج از ایران پذیرش تحصیلی بگیرند تا بتوانند اجازه خروج از کشور را داشته باشند. از طرفی افرادی که سابقه شرکت در لاتاری دارند، اگر بخواهند بهصورت عادی مورد پذیرش کشوری قرار بگیرند، با مشکلات بسیار جدی روبهرو خواهند شد.
آن روی سکه مهاجرت
آمارهای جهانی از افزایش قابل پیشبینی مهاجران قانونی و چندبرابر شدن تعداد پناهجویان در چند سال اخیر حکایت دارند. تا جایی که سازمان ملل در گزارشهای متعددی در سالهای اخیر نسبت به بالا گرفتن تب مهاجرت ابراز نگرانی کرده است. بهخصوص که در سالهای اخیر مهاجران غیرقانونی و پناهجویان لزوما از کشورهای جنگزده و قحطیزدگان آفریقایی نیستند.
مهاجرانی که از طریق لاتاری به آمریکا مهاجرت کردهاند، عموما و به جز موارد استثنا در موقعیتهای نسبتا مطلوب اجتماعی قرار دارند. شرایط آسان برای ورود به دانشگاهها، داشتن شغلهای مرتبط با مهارت و برخورداری از خدمات اجتماعی، درمانی و بهداشتی مناسب همه و همه به بهبود شرایط برای برندگان خوششانس لاتاری کمک کرده است. بااینحال همانطور که در فلسفه ایجاد لاتاری گفته شد، این پذیرش مهاجران صرفا در راستای کنترل شرایط جمعیتی و نژادی و فرهنگی مهاجران پیشین است. درواقع سختگیریهای سالهای اخیر در مصاحبه نهایی لاتاری و اعطای «ویزای گونهگونی» مربوط به اقدامات مخالفان سفت و سخت مقامات آمریکایی برای جذب بیشتر مهاجر است. تا جایی که موضوع مهاجران به یکی از ارکان مهم بحثهای انتخابات پیش روی ایالات متحده نیز تبدیل شده است.
اشکان از برندگان ادوار گذشته لاتاری است که به همراه خانوادهاش در ایالات متحده زندگی میکند. او با ورود به رشته پزشکی و گذراندن واحدهای تحصیلی بهتازگی موفق شده در بیمارستانی در شهر محل اقامتش مشغول به کار شود. درواقع اشکان نمونه یک مهاجر با شرایط مطلوب برای خودش و بهصرفه برای دولت آمریکاست. بااینحال او در گفتوگویی کوتاه با «چلچراغ» درخصوص شرایط اجتماعی و تحصیلی مهاجران اینطور توضیح میدهد که به لحاظ قانونی هیچکس با مشکلی روبهرو نمیشود، اما همچنان برخورد با مهاجران همیشه خوب نیست. اشکان این مسئله را اینطور توضیح میدهد: «بحث مهاجران در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر سالهاست که از شرایط بحرانی و ناشناختگی بین اکثریت اجتماعی عبور کرده، اما هنوز هم مهاجران بهخصوص در بحثهای سیاسی محل مناقشه سران آمریکا هستند. برای مثال در انتخابات پیش رو، ما و بسیاری از مهاجرانی که با آنها در ارتباط هستیم، امیدوار بودیم تا برنی سندرز بتواند به قدرت برسد. از طرفی در بین تمامی راههای مهاجرت نوع رفتار آمریکاییها با برندگان لاتاری کمی متفاوت است. ما در چشم آمریکاییها بیشتر بهعنوان آدمهای خوششانس و ماجراجو شناخته شدهایم تا کسانی که با شرایط تحصیلی، خانوادگی یا سیاسی به این کشور مهاجرت میکنند. بااینحال به لحاظ قانونی و اجتماعی مشکل خاصی وجود ندارد و در تمام این سالها مهاجران شرایط بهتری در آمریکا پیدا کردهاند.»
با تمام این اوصاف، اگر فکر میکنید به قدر کافی خوششانس هستید، به حد لازم از شرایط نرمال و طبیعی بهره میبرید، اوضاع و احوال مالیتان آنقدر خوب هست که در مصاحبه نهایی مورد پذیرش قرار بگیرید و البته از تمام اینها مهمتر، از دسته پسران درگیر با مسئله سربازی نیستید، تا هفدهم آبان ماه فرصت دارید برای لاتاری ۲۰۱۸ ثبتنام کنید.
شماره ۶۸۱
تهیه نسخه الکترونیک
