مروری بر سیاستمدارانی که سر از دنیای کتاب‌نویسی درآورده‌اند

صدیقه ثنایی

۳۵ سال دارد، دومین کتابش را نوشته و ادعا می‌کند موفق است، چراکه کتابی درباره قوانین موفقیت نیز نوشته است. یکی از جمله‌ها در آخرین کتابش این است: «زنانی که کار می‌کنند، حقیقی هستند.» او ایوانکا ترامپ دختر دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکاست که با کتاب جدید خود با عنوان «زنانی که کار می‌کنند» حسابی سروصدا کرده است. ایوانکا در این کتاب نوشته در زمان کمپین انتخاباتی پدرش وقت نداشته سرش را بخاراند، حتی نمی‌توانسته به یک ماساژ معمولی برود و کمی ریلکس کند. این زن ۳۵ ساله همین چند وقت پیش به‌عنوان مشاور ترامپ در کاخ سفید نیز انتخاب شد. البته از آن‌جا که او دختر رئیس‌جمهور است، انتخابش با واکنش‌های بسیاری همراه شد. وقتی همسرش یعنی جیرد کوشنرِ ۳۶ ساله نیز به‌عنوان یکی از مشاوران ارشد انتخاب شد، ماجرا پیچیده‌تر شد و حسابی سروصدا کرد. نکته جالب این است که تنها تجربه این زن و مرد جوان در بزرگ کردنِ سه فرزندشان است و تا کنون هیچ‌گونه مسئولیت دولتی نداشته‌اند. ایوانکا در عرصه مد مشغول کسب‌وکار است، اما اکنون به توصیه کارشناسان این کسب‌وکار را کنار گذاشته تا بتواند به مسئولیت خود در کاخ سفید رسیدگی کند. اما هنوز پایش به کاخ سفید نرسیده، قلم به دست شده و برای زن‌هایی که کار می‌کنند، کتاب نوشته است. او در کتابش نوشته: «در طول کمپین، دائم در خدمت خانواده بودم؛ آرزو داشتم کمی به خودم برسم یا برای ماساژ بروم. حتی وقت نمی‌شد ۲۰ دقیقه زودتر از خواب بیدار بشوم و کمی ریلکس کنم…» از همین چند خط هم می‌توان تصور کرد داخل این کتاب چه خبر است. اما ایوانکا تنها کسی نیست که به محض ورود به دنیای سیاست، دست به قلم شده است. پیش از او نیز سیاستمدارانی بوده‌اند که از راه سیاست قدم به دنیای کتابت نیز گذاشته‌اند و سعی کرده‌اند آن دسته اندکِ اهل مطالعه را هم از نظریاتشان بی‌بهره نگذارند. برخی هم به رمان‌نویسی روی آورده‌اند. به‌هرحال هر کسی سعی کرده از دور دستی بر آتش داشته باشد و از قافله نویسندگان عقب نماند.

سیاستمدارِ نوبلیست
«برای وینستون چرچیل، سیاست و ادبیات دو روی یک شغل هستند.» این را تحلیل‌گر یواس‌ای‌تودی برای چرچیل نوشته است. نخست‌وزیر بریتانیایی در دوران جوانی خود شخصیت خاصی داشت و در دوران کاری‌اش این خاص بودن را به نوعی نشان داد؛ او چندین کتاب نوشت. از تاریخ نظامی تا مقاله و حتی داستان، چرچیل در هر مورد حرفی برای گفتن داشته است. چرچیل که از طرفداران پروپاقرصِ شکسپیر بوده، یک رمان و چند داستان کوتاه نیز در کارنامه خود دارد. او حتی در سال ۱۹۵۳ جایزه نوبل ادبیات را نیز دریافت کرده‌ است. پائول جانسون روزنامه‌نگار و تاریخ‌دان در برآوردهای خود گفته است که چرچیل بیش از ۸ تا ۱۰میلیون کلمه در کتاب‌ها، روزنامه‌ها و مجله‌های مختلف نوشته است. یکی از مسائل جالب در مورد نویسندگی چرچیل این بود که او هم‌عصر با نویسنده‌ای هم‌نامِ خودش بود و به همین خاطر به او نامه‌ای نوشت و از او خواست نام کاملش را در آثارش استفاده کند و خودش از نام «وینستون اس چرچیل» برای نوشته‌هایش استفاده کرد.

از قصه‌گویی تا ریاست‌جمهوری
«رویاهای پدرم»، عنوان کتابی پرفروش است که باراک اوباما را به شهرت و محبوبیت بسیاری رساند. البته رئیس‌جمهوری آمریکا چند سالی پیش از آن‌که به کاخ سفید راه پیدا کند، این کتاب را نوشته بود، اما نویسندگی را در این مرحله متوقف نکرد. بسیاری از تحلیل‌گران در مورد اوباما این‌طور نوشته‌اند که او هم نویسنده خوبی بوده و هم خواننده خوبی بوده است. حتی خیلی‌ها ادعا می‌کنند اوباما به‌خاطر همین کتاب خاطره‌ای که از زندگی‌اش نوشت، به دل مردم آمریکا راه پیدا کرد و رأی جمع کرد. او به خاطرات خودش بسنده نکرد و در کتابی دیگر با عنوان «از تو می‌خوانم: نامه‌ای به دخترانم» بُعد دیگری از وجودش را به نمایش گذاشت. اوباما این کتاب را برای کودکان نوشته و در آن از جورج واشنگتن، هلن کلر و خیلی از مشاهیر دیگر قصه گفته است. البته این قصه‌گویی به ضررش هم نشده است.

تدیِ نویسنده
نام تئودور روزولت به‌عنوان سیاستمدار آمریکایی برای همه آشناست؛ جست‌وجوی ساده در گوگل در مورد روزولت این جمله را نشان می‌دهد: «دولت‌مرد، نویسنده، پژوهش‌گر، سرباز و اصلاح‌طلبِ آمریکایی»؛ ‌در این بین عنوان «نویسنده» نظر را به خود جلب می‌کند. او که در فاصله سال‌های ۱۹۰۱ تا ۱۹۰۹ در کاخ سفید به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا مشغول به کار بوده، هیچ‌گاه دست از قلم نکشیده است. روزولت در عرصه‌های مختلفی نیز قلم زده ‌است، از سیاست خارجی گرفته تا اهمیت نظام پارک‌های ملی؛ هر آن‌چه در نظرش جذاب آمده، در آن حرفی برای گفتن نیز داشته است. علاقه او به شعر نیز زبانزد بوده و بسیاری در مورد او گفته‌اند که با شعر بسیار آشنا بوده است. البته او مدتی به‌عنوان سردبیر یک مجله نیز مشغول به کار بوده و به همین خاطر از ابتدا به‌عنوان اهل قلم شناخته شده است.
آبراهام لینکلن یکی دیگر از کسانی است که نامش به‌عنوان نویسنده در میان سیاستمداران می‌درخشد. علاقه لینکلن به نویسندگی به‌عنوان یک سیاستمدار به‌خوبی نشان می‌دهد که تمایل سیاستمداران به نویسندگی، پدیده‌ای جدید نیست و کلا هر کسی که پایش به دنیای سیاست باز شود، دستی هم به قلم می‌برد.

شماره ۷۰۷