گفت‌وگو با وحید امیرخانی درمورد بیرون ماندن فیلم «شاه‌کش» از فجر ۳۶
فرنوش ارس‌خانی
«شاه‌کش» دومین فیلم بلند وحید امیرخانی پس از فیلم جنجالی «در مدت معلوم» است. او در تازه‌ترین تجربه فیلم‌سازی خود سراغ یک درام معمایی- اجتماعی رفته که با حاشیه‌های فراوانی در مرحله کسب مجوز مواجه شد. با او درباره جاماندن فیلمش از جشنواره فیلم فجر و حواشی‌ای که از ابتدای ساخت با این فیلم همراه بود، صحبت کردیم.
«شاه‌کش» از جشنواره فیلم فجر کنار گذاشته شد. فکر می‌کنید دلیل اصلی انتخاب نشدن این فیلم چیست؟
فکر می‌کنم مهم‌ترین دلیل کنار گذاشتن فیلم، حواشی‌ای است که از قبل راجع به فیلم به وجود آمده بود. البته شاید مضمون فیلم هم می‌توانست یکی دیگر از دلایل بیرون ماندن فیلم باشد. به‌هرحال تمام عوامل این فیلم که پشت آن ایستاده بودند، از انتخاب نشدن فیلم شوکه شدند. فیلم «شاه‌کش» هم به لحاظ اجرا و هم به لحاظ محتوایی و هم به لحاظ حواشی که از قبل پشت پرده وجود داشت، کنار گذاشته شد. چند روز پیش یک فایل صوتی از یکی از اعضای انتخاب، خانم درخشنده، منتشر شد که یک بخشی از این فایل برای من خیلی جذاب بود. گزارشگر از خانم درخشنده می‌پرسد شما چرا تعدادی از فیلم‌ها را که یکی از آن‌ها «شاه‌کش» است و مردم منتظر هستند که ببینند، کنار گذاشتید و چرا بعضی‌ها را انتخاب کردید؟ ایشان گفتند به‌هرحال یک‌سری اسامی در سینما وجود دارد که مردم می‌خواهند بدانند که این‌ها نسبت به گذشته فیلم‌هایشان پیشرفت داشته‌اند یا نه! این دلیل خیلی عجیبی است؛ البته عجیب است، ولی واقعی است، یعنی با همین دلایل کارها داوری شده است و کنار گذاشته می‌شود.
درهرحال من به دوستانی که فیلم‌هایشان انتخاب شده، تبریک می‌گویم و امیدوارم فیلم‌هایی که در جشنواره انتخاب شدند، به لحاظ کمی و کیفی، همه از «شاه‌کش» بهتر باشند، که اگر این اتفاق افتاده باشد، یعنی سال پرباری را در سینما خواهیم داشت.
به نظر می‌رسد فیلم قبلی‌تان هم (در مدت معلوم) سرنوشت مشابه با «شاه‌کش» پیدا کرد و به دلایلی از دوره سی‌وچهارم جشنواره فجر کنار گذاشته شد…
فیلم «در مدت معلوم» هم که سه سال پیش ساخته شد، از سوی جشنواره کنار گذاشته شد. این فیلم هم با مخالفت و از ترس حاشیه‌سازی به دلیل مضمون فیلم، کنار گذاشته شد. «در مدت معلوم» سومین فیلم پرفروش سال ۹۴ شد. «شاه‌کش» هم به نظر من سرنوشت مشابه «در مدت معلوم» را پیدا کرد. من به‌عنوان یک سینماگر که در این رشته تحصیل کرده‌ام، از بیرون که به ماجرا نگاه می‌کنم و بدون هیچ حب و بغضی می‌خواهم قضاوت کنم، فکر می‌کنم به لحاظ تکنیکی فیلم «شاه‌کش»، شانس دیده شدن و نقد را می‌توانست در جشنواره پیدا کند. اما وقتی که قرار می‌شود یک جشنواره‌ای بدون هیچ نوع حاشیه و با کمترین درصد نقد، بحث، جنجال و… برگزار شود، اول می‌روند سراغ فیلم‌هایی که احتمال حاشیه‌سازی دارند. بعضی وقت‌ها هم زورشان به برخی فیلم‌ها نمی‌رسد. مثلا فیلمی مثل «امپراتوری جهنم» که سال گذشته دیده شده و کنار گذاشته شده، اما امسال دوباره در جشنواره شرکت می‌کند و برای همه عجیب است و هیچ‌کس هم پاسخ‌گو نیست. جشنواره باید از فیلم‌هایی هم که به شکل مستقل ساخته شده‌اند و صرفا به‌خاطر سینما ساخته شدند، حمایت کند. فیلمی مثل «آشغال‌های دوست‌داشتنی» که تمام مراحل قانونی‌شان را طی کرده، مجوز ساخت و پروانه نمایش گرفته، به‌راحتی کنار گذاشته می‌شود و هیچ کسی هم پاسخ‌گوی کنار گذاشته شدن این فیلم نیست! واقعیت این است که قرار نیست این فیلم‌ها دیده شوند، یعنی کاملا جلوی تمام این فیلم‌ها گرفته می‌شود و فرصت نقد و گفت‌وگو راجع به آن‌ها از بین می‌رود. به‌عنوان مثال ممکن است فیلم من، فیلم بدی باشد، اما باید این شانس را داشته باشد که منتقدها نقد کنند در کنار بقیه فیلم‌ها و منِ فیلم‌ساز یاد بگیرم که فیلم من چقدر اختلاف سلیقه داشته، کجاهایش بد بوده، کجاهایش خوب بوده، اما این فیلم کلا به‌خاطر این حواشی و فرار از پاسخ‌گویی مسئولان، شانس حضور در جشنواره را از دست می‌دهد.
«شاه‌کش» در زمان ساخت با یک حاشیه بسیار بزرگ مواجه شد همان زمان برخی از خبرگزاری‌ها اعلام کردند که تهیهکننده فیلم یک آقازاده‌ای است که برای اولین بار است در سِمت تهیه‌کنندگی فعالیت می‌کند. به نظر می‌رسد دلیل اصلی بیرون ماندن فیلم همین حاشیه باشد، درست است؟
حاشیه اصلی تهیهکننده فیلم بود، روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها نوشتند که آقازاده‌ای خارج از بروکراسی اداری برای پروانه و مجوز ساخت اقدام کرده، پروانه‌ای گرفته و فیلم ساخته که میلیاردها تومان بابت این فیلم وام گرفته و این فیلم با رقم و ریال‌های عجیب و غریب ساخته شده! گفتند این فرصت چرا از بقیه گرفته می‌شود! گفتند به‌خاطر این‌که پشت این فیلم یک آقازاده‌ای است، به آن این‌قدر زود پروانه ساخت دادند! آقای داروغه‌زاده باید پاسخ‌گوی این باشد که چرا پروانه ساخت به این فیلم داده است. اما هیچ پاسخی ایشان نداد و همه چیز در یک سکوت رسانه‌ای برگزار شد. البته آقای غلامرضا موسوی رئیس شورای عالی تهیه‌کننده‌ها، در یک برنامه زنده تلویزیونی پاسخ دادند که به لحاظ قانونی تهیهکننده این فیلم چون دو سال پیش پروانه ساخت گرفته از شعبه قبلی، اصلا عضو صنف تهیه‌کننده‌ها شده و بنا به همان دلیل دیگر در فایل بررسی تهیه‌کننده‌های اول قرار نگرفته، چون پروانه داشته از قبل. اما من سوالم این است که شاید آن پروانه را هم ایشان برای فیلم من گرفت و همان فیلم دو سال پیش هم به دلیل نداشتن بودجه و مشکلات مالی تولید نشد. هم‌چنان بعضی از عوامل همین فیلم «شاه‌کش» هم هستند که به دلیل مشکلات مالی‌ای که در پروژه وجود دارد، ممکن است تسویه مالی نشده باشند. در این فیلم قریب به شش یا هفت تا سیمرغ‌دار پشت دوربین ایستادند و اصلا انتخاب آن‌ها گواه بر این است که فیلم به لحاظ استانداردهای کیفی سطحی را دارد که آن‌ها از میان پیشنهادهای کاری مختلف و درجه یک، این فیلم را انتخاب کرده‌اند.
ماجرای مالی این فیلم صحت نداشت؟
ماجرای مالی اصلا وجود خارجی نداشت. این اتفاقات و خبرهایی که یک روزنامه و چند تا سایت زرد منتشر کرده بودند، سر صحنه ما اصلا شده بود جوک. یعنی عوامل می‌گفتند که اگر تو این‌قدر پول داری، چرا وضع صحنه و پرداخت‌ها این شکلی است؟ این‌قدر تفاوت دارد. اما از آن‌جایی که ما با حاشیه‌سازی می‌توانیم روی موج سوار شویم، بهترین راه، پاک کردن صورت‌مسئله است. تصمیم می‌گیریم فیلم «شاه‌کش» حذف شود، هیچ حاشیه‌ای هم وجود نخواهد داشت که بخواهیم پاسخ‌گو باشیم که این پروانه چگونه گرفته شد، پول از کجا آوردیم و چگونه این بازیگرها جمع شدند؟
