سعید طاهری
لغو کنسرتهای موسیقی، به یکی از معضلهای اصلی دولت تدبیر و مخصوصا وزارت ارشاد تبدیل شده است. سه سال از روی کار آمدن دولت روحانی میگذرد و در این مدت دولت تمام انرژیاش را صرف وضعیت وحشتناک اقتصادی – میراث هشتساله محمود احمدینژاد و کابینهاش – و بهبود روابط نابسامان بینالمللی – دیگر میراث دولت احمدینژاد و کابینهاش – کرده و مسئله فرهنگ، آنطور که باید جدی گرفته نشد و شاید هم دولت دغدغه اینروزهای هنرمندان را به چهار سال دوم خود موکول کرده است، که شاید دیر باشد. در ماههای اخیر، لغو کنسرتهایی که مُهر وزارت ارشاد و تمام ارگانهای مسئول پای مجوزشان حک شده بود، در شهرهای مختلف ایران بهوفور اتفاق افتاده، اما استان خراسان رضوی با اختلافی نجومی در این زمینه رکورددار است و اجرای زنده بزرگانی چون کیهان کلهر و شهرام ناظری هم در این استان، در لحظات آخر لغو شد تا مردم علاقهمند به موسیقی در استان خراسان، حسرت به دل، اجراهای زنده را غیرزنده در اینترنت و سیستمهای خانگیشان تماشا کنند. در این میان اما کاوه آفاق بالاخره توانست پس از سالها فعالیتِ در ابتدا غیررسمی و سپس رسمی و مجوزدار، برای دو سانس میزبان هوادارانش باشد و در اجرایی که به صورت رسمی از وزیر ارشاد و وزیر کشور هم دعوت شده بود، چشم در چشم مردم بخواند. در این گزارش به لغو کنسرتهای استان خراسان که به نظر میرسد محلی برای اختلافنظر جدی احمد علمالهدی (امام جمعه مشهد) و علیرضا رشیدیان (استاندار استان خراسان رضوی) شده است و اجرای کاوه آفاق در برج میلاد، به صورت موازی پرداختهایم!
کاوه آفاق که هنوز چند ماهی از انتشار آلبوم تازهاش («با قرصها میرقصد») نگذشته بود، بالاخره توانست برای اولین بار در طول تمام سالهای فعالیت حرفهایاش در حوزه موسیقی، کنسرت برگزار کند. کنسرتی که عده زیادی از مردم با توجه به اتفاقهای پیشآمده به برگزاریاش امیدی نداشتند.
در چند ماه اخیر، کنسرتهای کیهان کلهر و شهرام ناظری در نیشابور، طرقبه و شاندیز و کنسرت سالار عقیلی در سبزوار لغو شد. این کنسرتها دارای مجوز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بودند و همچنین مجوزهای لازم از سوی مسئولهای شهرستانهایی را هم که در آن قرار بوده کنسرت اجرا شود، داشتهاند. با این حال بعضی از آنها چند روز قبل از برگزاری و حتی ساعاتی پیش از برگزاری درحالیکه بلیتها فروخته شده بوده، از سوی قوه قضاییه و با دخالت نیروی انتظامی لغو شدند.
در اجرای زنده کاوه آفاق که در سالن همایشهای برج میلاد و در دو سانس برگزار شد، از وزیر ارشاد و وزیر کشور هم دعوت شده بود تا شاید با حضورشان مهر تاییدی باشند بر برگزاری این کنسرت که البته فقط علی مرادخانی (معاون امور هنری وزیر ارشاد) در این کنسرت حاضر شد. هرچند کاوه آفاق، حین اجرا چندین بار از وزیر ارشاد و مسئولان فرهنگی و مسئولان در نیروی انتظامی بهخاطر ایستادگی روی مجوزشان و مهیا کردن شرایطی برای برپایی کنسرت تشکر کرد.
احمد علمالهدی (امام جمعه مشهد) که مخالف اصلی برگزاری هر نوع کنسرت موسیقیای در استان خراسان رضوی است، طی یکی از سخنرانیهایش میگوید: «مشهد شهر گردشگری نیست که در آن مراکز عیاشی بسازند و عدهای هم بخواهند نیم ساعت امام رضا(ع) را زیارت کنند و تمام فسق و فجورشان را برای این شهر بیاورند. توجه کنید! اینجا شهر زیارت است. در این مملکت اگر مسئله توریسست اهمیت دارد، شمال کشور با این عظمت، شیراز، اصفهان و شهرهای بزرگ دیگری وجود دارد. چرا هر نوع تفکر توریستی و ساخت مرکز تفریحی، آن هم برای توریست عیاش و خوشگذران در مغز مدیران فرهنگی شهر مشهد به وجود میآید؟ در تمام دنیا شهرهای مقدس هویت خودشان را دارند. در شبکه قرآن موسیقی پخش نمیشود، چراکه کنار قرآن نمیتوان تار زد؛ کنار گنبد امام رضا(ع) هم نمیتوان کنسرت برگزار کرد. خلاف قداست امام رضا(ع) و حیثیت این شهر است. کنسرت میخواهید، مشهدی نباشید و از این شهر بروید.
اگر میخواهید در عیاشی آزاد باشید، چرا شهری زیارتی را انتخاب کردهاید؟ این کمپینها و دارودستهها، اردوکشی ضد امام رضا(ع) است و مقابله با حرم امام هشتم… تکلیف این شهر باید روشن شود. مدیران این شهر بدانند مشهد متعلق به امام رضا(ع) است و هویت زیارتی دارد. همه ساکنان این شهر بدانند که عاشقان امام رضا(ع) نمیگذارند شما در عیاشیهایتان آزاد باشید.»
کاوه آفاق در طول اجرا چندین بار با پچپچهای در گوشی چندین فرد ناشناس مواجه شد و مجبور شد تا رو به افراد حاضر در سالن بگوید: خواهش میکنم خیلی آرام روی صندلیهایتان بنشینید و فقط به موسیقی گوش بسپارید!
چندی پیش علیرضا رشیدیان (استاندار خراسان رضوی) در اعتراض به لغو پیاپی کنسرتهای موسیقی از سوی قوه قضاییه که دارای مجوز قانونی بودند، گفت: «اگر قانونی برای ممنوعیت کنسرت در استان خراسان رضوی وجود دارد، آن را به ما هم ابلاغ کنند؛ چراکه این بلاتکلیفی و وضعیت دوگانه مناسب نیست.»
کاوه آفاق با مشخصه ظاهری همیشگی (پرچم ایرانی که دور دستش را پوشانده است) پشت میکروفون ایستاده و از رشادت مردانی میگوید که هشت سال با عراقیها جنگیدند و قطعه «شهر من کو» را به خرمشهر و تمام شهیدانی که برای آزادسازی این شهر جان دادند، تقدیم میکند…
موضوع لغو کنسرتها اگرچه اتفاقی فراگیر در کشور است، اما به نظر میرسد که نام برخی مناطق با بسامد بیشتری تکرار میشود. در این میان خراسان و خصوصا خراسان رضوی پیشتاز است. از میان حدود ۶۰ کنسرت لغوشده طی دو سال اخیر، ۱۱ مورد آن در مشهد و توابع آن بوده است. البته تهران به لحاظ عدد مطلق لغو کنسرتها در رتبه بالاتری قرار دارد، اما نکته اینجاست که شهر تهران میزبان بیش از ۸۰۰ کنسرت در همین مدت بوده است و لغو شدن ۱۶ کنسرت از میان این تعداد چندان به چشم نمیآید. این در حالی است که آمار متقنی درباره تعداد کنسرتهای برگزارشده وجود ندارد و از ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ مجوز برگزاری کنسرت برای سالهای اخیر صحبت میشود.
کاوه آفاق قبل از اجرای قطعه «ایران» از تمام آدمهای توی سالن خواهش میکند تا به احترام کشورشان بایستند…
حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای (سخنگوی قوه قضاییه) فقط ۹ مورد از لغو کنسرتها را مربوط به قوه قضاییه میداند و متعهد نبودن متولیان در برپایی کنسرتی بدون وقوع مسائل ضداخلاقی را علت اصلی لغو کنسرت اخیر سالار عقیلی در سبزوار میداند. سخنگوی دستگاه قضا میگوید: «در پارهای از موارد دادسرا به برگزارکنندگان یا کسانی که این محل را در اختیار قرار دادهاند، گفته است که اگر کسی متعهد شود که ما مسئول هستیم و اجازه نمیدهیم که خلاف قانون و اخلاق در این کنسرت صورت گیرد، ما حرفی نداریم؛ اما اگر کسی متعهد نشود، دادستان بر اساس وظیفه عمومی که دارد از برپایی آن جلوگیری میکند و در پارهای از موارد اگر کسانی توانستند تعهد بدهند، کنسرت برگزار شده است. مواردی که کسی حاضر نشده متضمن شود که خلاف قانون و خلاف عفت عمومی کاری صورت نگیرد، طبعا دادستان جلوی آن را گرفته است و از این بعد هم اگر چنانچه اقدامی از همین دست صورت گیرد، باز هم بر اساس وظایف قانونی ناگزیرند که تدابیر لازم را اتخاذ کنند.»
آفاق در میان قطعههایش، ایران را امنترین کشور جهان معرفی میکند و میگوید: «حتی در اروپا هم این آرامش و امنیت وجود ندارد…»
سلمان سامانی (سخنگوی وزارت کشور) میگوید: «لغو کنسرت در خراسان رضوی مسئلهای بود که وزیر به آن ورود کرد و با ارسال نامهای برای رئیس قوه قضاییه درخواست کرد تا راهحلی برای مسئله لغو کنسرتها در خراسان رضوی اندیشیده شود.»
کنسرت این موزیسین راک با تمام حواشی و هراسهای دلواپسان همیشه در صحنه، به پایان میرسد و هیچ اتفاقی که به ضرر نظام باشد هم رخ نمیدهد و هیچ عمل غیراخلاقیای هم از سوی هیچکدام از حاضران در سالن سر نمیزند و بعد از اجرا آفاق میرود پشت استیج و احتمالا بعد از کمی استراحت راهی خانه شده و حاضران در سالن هم راهی خانههاشان میشوند.
شماره ۶۷۵
عکس : مرضیه امیری
