پرونده #آنتی‌ـ‌ترامپ

چلچراغ از دستور ترامپ و دردسرهای ایرانیان گزارش میدهد

شیما طاهری، محمد مخبری

الان که داریم این گزارش را می‌نویسیم، نگران خانواده‌هایمان هستیم و نمی‌دانیم تا لحظه انتشار، نگرانی‌هایمان به فاجعه بدل می‌شود یا نه! چون تعلیق ورود ایرانیان به خاک آمریکا تبعات بسیار گسترده‌ای دارد که دل‌تنگی و نگرانی از دیدار مجدد خانواده، تنها بخش کوچکی از آن را شامل می‌شود. «چلچراغ» در ادامه از تصمیمی نوشته که بیش از همه ایرانیان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. البته گروه اجتماعی چلچراغ به این خبرها عادت کرده؛ چراکه چند هفته‌ای است که فقط از اتفاقات ناگوار می‌نویسیم. هفته گذشته پلاسکو و حالا هم تعلیق ورود ایرانیان به آمریکا.

درسی که ترامپ در آن شاگرد اول است!
شاید خیلی از ترامپ خوشمان نیاید، اما باید بپذیریم که به‌خوبی پای حرف‌های انتخاباتی‌اش ایستاده است، حرف‌هایی که حداقل برای جامعه جهانی به‌ویژه ایرانیان بسیار هزینه داشته. او قول داد دیواری بلند‌تر از دیوار چین در مرز جنوبی آمریکا با مکزیک بنا کند؛ دیواری هنری و زیبا که از بتن و استیل ساخته شده و عظیم‌ترین دیواری خواهد بود که تا به حال در آمریکا وجود داشته؛ به حدی عظیم که شاید ملت آمریکا روزی آن را دیوار بزرگ ترامپ بنامند. او با جدیت و به دور از رعایت مناسبات دیپلماتیک اقدام به ساخت دیوار کرد. بد نیست وقتی به مابقی وعده‌هایش می‌پردازیم، بدانیم با یک لمپن مواجه هستیم که هیچ چیزی از سیاست و دیپلماسی سرش نمی‌شود، بلکه آمده تا ثابت کند مرغش یک پا دارد و در این زمینه شاگرد اول است.

چیزی شبیه به دیوار برلین انتظارمان را می‌کشد
تعدادی از وعده‌های ترامپ مستقیما شرایط اجتماعی ایرانیان داخل و خارج از ایالات متحده را تهدید می‌کند. ترامپ به مرور زمان ورود تمام مسلمانان خارجی به آمریکا را ممنوع اعلام خواهد کرد تا زمانی که نمایندگان کشور وضعیت را بررسی کنند. او در مورد برخی که خود را ثابت کرده‌اند، مانند ورزشکاران و تجار استثنا قائل خواهد شد، این در حالی است که در حدود دو میلیون ایرانی آمریکایی در ایالات متحده هستند و تقریبا همه، یا شاید همه نسل اول و دوم ایرانیان مهاجر به آمریکا هنوز خانواده‌هایی در ایران دارند و در طول سال به دفعات خاک آمریکا را برای دیدار با خانواده‌هایشان یا رسیدگی به مسائل کاری خود ترک می‌کنند و این تعلیق زندگی این افراد را مختل خواهد کرد. این مسئله می‌تواند موقعیت کاری و اجتماعی ایرانیان را با خطرات جدی از قبیل بازپرداخت وام‌های بانکی، اجاره مسکن، حق بیمه سلامت و… مواجه کند که با توجه به قوانین سفت و سخت حاکم در ایالت‌های آمریکا، می‌تواند به قیمت از دست رفتن زندگی هزاران ایرانی ساکن ایالات متحده تمام شود.

بویینگ تعطیل خواهد شد!
علی نزدیک به ۱۷ سال است که ساکن آمریکاست و تجارت و خرید و فروش ماشین کار اصلی اوست. او در این مورد به «چلچراغ» می‌گوید: نکته قابل تامل درباره این تعلیق این است که ایرانیانی که پا به خاک آمریکا گذاشته‌اند، چه آن‌ها که از طریق فرایند مهاجرت رفته‌اند، یا آن‌هایی که با استفاده از ویزای دانشجویی یا توریستی موفق به اخذ ویزای دائم شده‌اند، جزو موفق‌ترین گروه مهاجران در آمریکا هستند. نمونه این موفقیت را می‌توانید در بدنه شرکت‌های قدرتمندی همچون بویینگ، گوگل، ناسا و… ببینید. باید بپذیریم که مهاجران به‌ویژه ایرانیان سهم بسزایی در پیشرفت ایالات متحده داشته‌اند و این یک واقعیت است و معنی آن این است که ایرانیان داخل آمریکا هرگز متوسل به خدمات رفاه اجتماعی دولتی یا حتی بیمه‌های بی‌کاری نبوده و درآمد بیش از حد متوسط آن‌ها در آمریکا یعنی آن‌که مالیات بیشتری به دولت پرداخت می‌کنند. به‌عنوان مثال من خانواده خودم و خانواده همسرم در ایران هستند، هم‌چنین در کار و تجارت من نیز خلل‌های جدی ایجاد خواهد شد، چراکه باید بارها از آمریکا بروم و مجددا بازگردم. فقط خدا می‌داند چه چیزی انتظارمان را می‌کشد!

لطفا تروریست‌ها بمانند!
تعلیق ورود تبعه هفت کشور مسلمان با توجیه مقابله با تروریست صورت گرفت. این در حالی است که هیچ‌یک از این افراد در سال‌های اخیر دست به اقدام تروریستی نزده‌اند و جالب‌تر آن‌که خبری از ممنوعیت اتباع کشورهایی که نقش اصلی در حوادث تروریستی ازجمله ۱۱ سپتامبر را داشته‌اند، نیست. تا بیش از پیش رفتار نژادپرستانه و خارج از عرف ترامپ به چشم بیاید، فردی که معلوم نیست دقیقا به چه چیزی احترام می‌گذارد، نه به زنان، نه به مسلمانان، نه به قوانین و نه حتی به کشور همسایه‌اش مکزیک. در پاسخ به این‌که این تعلیق‌ها چقدر بازدارنده است، باید به‌صراحت گفت که این تعلیق‌ها معنایی جز بقای تروریسم در جامعه آمریکا نخواهد داشت.

حقوق بشر به شرط چاقو
ترامپ در وعده‌های انتخاباتی‌اش به‌صراحت عنوان کرد که مساجد آمریکا را تحت نظر می‌گیرد و از بستن برخی مساجد نیز استقبال می‌کند و حتی در این زمینه هم ایرانیان متضرر خواهند شد، چراکه از معتقدترین مردم دنیا در زمینه‌های دینی هستند.‌ و تمام این اتفاقات در جایی شعله‌ور شده است که خود را مهد حقوق بشر می‌داند! این حراج بزرگی بر فرهنگ خودساخته‌ای است که به بهانه‌های شخصی فروخته می‌شود.
واکنش ایرانیان نسبت به این تعلیق در شبکه‌های اجتماعی قابل توجه بود. این کاربران که برخی ریاست‌جمهوری ترامپ را «کابوس» محقق‌شده می‌دانند، به‌طور جدی ابراز نگرانی کردند و برخی به شوخی پرداختند. یک کاربر توییتر نوشت: «ترامپ هرچی هست، ولی خداییش بدقول نیست.» البته در شوخی‌های کاربران هم رگه‌هایی از واقعیات تلخ وجود داشت. یکی از کاربران نوشت: «ترامپ با جلوگیری از ورود ایرانی‌ها به آمریکا قصد داره معضل فرار مغزهای ما رو حل کنه.» او به طعنه نوشت: «به‌هرحال در قضاوت نسبت به آقای ترامپ نباید تعجیل کرد.» کاربر دیگری نیز نوشت: «ترامپ می‌خواد برای ورود به آمریکا مصاحبه عقیدتی بذاره. نمی‌دونه ما با مصاحبه عقیدتی بزرگ شدیم.» برخی نیز از مقایسه ترامپ و محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور سابق ایران، دریغ نکردند. یکی از کاربران ناامیدانه نوشت: «شما ببین ما دیگه چقدر بدبختیم که جوونیمون هم با احمدی‌نژاد هم‌دوره بودیم هم ترامپ.» و کاربر دیگری نوشت: «ترامپ هم شده محمود (احمدی‌نژاد)، هی می‌گن دیگه از این بدتر نمی‌شه، ولی فرداش یه چیز رو می‌کنه از قبلی هم بدتر.»

آمریکای سابقه‌دار
دستور ترامپ برای ممانعت از صدور ویزا اولین اقدام آمریکا نیست که دانشجویان متقاضی تحصیل در آمریکا را نیز مورد هدف قرار می‌دهد. در سال ۲۰۱۲ واشنگتن قانونی تحریمی علیه ایران و سوریه وضع کرد. بهانه وضع این قانون تهدید خواندن ایران و وضعیت حقوق بشر در سوریه بود. این قانون دانشگاه‌های آمریکا را از پذیرش دانشجوی ایرانی در رشته‌های مرتبط با هسته‌ای و مهندسی‌های مکانیک و انرژی منع می‌کرد و به‌طوری تنظیم شده بود که دست دانشگاه‌ها برای تفسیر آن و رد دانشجویان ایرانی باز باشد. دانشگاه ماساچوست اولین دانشگاهی بود که این قانون جنجالی را علیه دانشجویان ایرانی اجرایی کرد. دانشگاه رنسلر پلی‌تکنیک نیویورک و کامن ولس در ویرجینیا نیز بلافاصله به این تحریم دانشجویی پیوستند. پس ترامپ اولین نفر نیست!

خارجی‌های آمریکا
در سال تحصیلی ۲۰۱۶ـ۲۰۱۵ بیش از یک‌میلیون دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های آمریکا مشغول به تحصیل بودند. خارجی‌ها حدود پنج درصد از کل دانشجویان آمریکا را شامل می‌شوند. این آمار نسبت به سال تحصیلی ۲۰۱۵ـ۲۰۱۴ رشدی هفت و یک‌دهم درصدی داشته است. تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا بالغ بر ۱۲ هزار نفر است که نسبت به سال تحصیلی گذشته رشد بیش از هشت درصدی داشته که پس از هند، ویتنام و نیجریه بیشترین درصد رشد را داراست. ایران یازدهمین کشور از نظر تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در آمریکاست. حدود ۲۰ درصد دانشجویان ایرانی که در خارج تحصیل می‌کنند، در آمریکا هستند. بیش از ۵۰ درصد دانشجویان ایرانی در آمریکا در رشته‌های مهندسی تحصیل می‌کنند، یک‌سوم آن‌ها دختران هستند، ۷۵ درصد آن‌ها در رشته‌های مربوط به STEM (علوم پایه، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات) در حال تحصیل هستند که بالاترین درصد میان ۲۰ کشور برتر در این زمینه است. دانشجویان ایرانی در رده نخست تحصیل در بالاترین مقاطع تحصیلی هستند. حدود ۶۰ درصد آن‌ها در مقطع دکترا، ۳۵ درصد در مقطع کارشناسی ارشد و حدود پنج درصد هم در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل در آمریکا هستند، که همه دانشجویان ایرانی در آمریکا به‌طور تقریبی طی یک دوره چهارساله تحصیلی، ۲۵۰ هزار دلار برای تحصیل و ۲۰۰ هزار دلار برای زندگی در آمریکا هزینه می‌کنند.

ویزا به دست‌ها
فارغ‌التحصیلان ایرانی که ماه‌ها برای پذیرفته شدن در دانشگاه‌های آمریکا و دریافت ویزا تلاش کرده بودند و مبالغ زیادی را به دانشگاه‌ها و موسسات فعال در این زمینه پرداخته بودند، حالا سردرگم از این تصمیم ناگهانی ترامپ، نمی‌دانند چه راهی پیش بگیرند! میلاد، فارغ‌التحصیل مهندسی برق است و برای تحصیل در مقطع دکتری این رشته از دانشگاه «رودآیلند» پذیرش گرفته، که حالا قانون جدید ایالات متحده ممکن است امکان تحصیل او در آمریکا را از بین ببرد. او که از دو‌سال پیش تصمیم به ادامه تحصیل در آمریکا گرفته و از نوامبر ‌سال گذشته به‌طور جدی‌تر پی‌گیر شده، درباره برنامه خود می‌گوید: «هنوز جزئیات این قانون مشخص نیست و کاری جز انتظار از دست ما برنمیاد. فقط امیدوارم این قانون تمدید نشه.» علیرضا هم که بیش از یک سال از وقت خود را به پی‌گیری اخذ ویزا اختصاص داده و نزدیک به ۲۰ ‌میلیون به یکی از موسسات فعال در این زمینه پرداخت کرده، درباره شرایط کنونی خود می‌گوید: «واقعا نمی‌دونم چی بگم. من این همه زحمت کشیدم زبان خوندم و کلی پول برای این ویزا دادم. حالا معلوم نیست چی بشه و باید منتظر بمونم.» در این بین کسانی هم در مرحله ارسال مدارک برای دانشگاه‌ها هستند و نمی‌دانند اگر پذیرش خود را بگیرند امکان دریافت ویزا برای آن‌ها وجود دارد یا نه؟ مهدیس که در چنین وضعیتی قرار دارد، می‌گوید: «دانشگاه‌ها مبلغی را دریافت می‌کنند که شرایط دانشجو را بررسی کنند و من این کار را انجام دادم و منتظر جواب دانشگاه‌ها هستم. فعلا که گفتند این قانون موقت است و روی سیستم بررسی دانشگاه‌ها هم تاثیری نگذاشته. باید منتظر بمونیم که در آینده چه تاثیری خواهد گذاشت.»

حالا چه می‌شود؟
دانشجویان مشغول به تحصیل در آمریکا که معمولا سالانه یا هر دو سال یک بار برای دیدن خانواده خود به ایران می‌آیند، با این دستور و تبعات آن، به احتمال بسیار زیاد قید این دیدار را خواهند زد، چراکه قادر به بازگشت نخواهند بود و زحمات تحصیلی آنان به‌راحتی به باد خواهد رفت. خانواده‌های آن عده از دانشجویان نیز که از تمکن مالی برخوردار بوده و برای دیدار فرزند خود راهی آن سوی اقیانوس اطلس می‌شدند، نیز نخواهند توانست فرزند دانشجوی خود را ملاقات کنند. نگرانی از آینده‌ای مبهم، اولین واکنش بیش از ۱۲ هزار دانشجوی ایرانی در آمریکا و خانواده‌های آن‌ها در ایران است. «رزیتا» یکی از دانشجویان در همین رابطه به «چلچراغ» گفت: این مسئله باعث بهت همه دانشجویان ایرانی شده است، حتی استادان ما نیز با ما هم دردی می‌کنند و حتی بعضی از آنان در ای‌میل‌های متفاوت با ما ابراز هم‌دردی کردند زیرا آینده نامعلوم ما آنان را نگران کرده است، چراکه ایرانیان بهترین دانشجویان در آمریکا هستند. بسیار دل‌تنگ خانواده‌ام هستم و با این شرایط معلوم نیست تا چه زمان فرصت دیدار آن‌ها را نخواهم یافت.

از این به بعد آمریکایی‌ها هم در آمریکا ضرر می‌کنند
گذشته از دانشجویان ایرانی، دستور تازه‌ی ترامپ اوضاع تحصیلی دیگر دانشجویان غیربومی دانشگاه‌های آمریکا را متاثر خواهد کرد. برای نمونه در اوهایو، مسئولان دانشگاه‌های رایت استیت و دایتون اعلام کردند تحصیل دانشجویان خارجی برایشان سالی بیش از یک میلیارد دلار درآمد دارد. مسئولان دانشگاه رایت استیت اعلام کردند در دانشگاه آن‌ها ۵۱ دانشجو از هفت کشوری که دستور ترامپ علیه‌شان است، وجود دارد که در صورت از دست دادن هرکدام از آن‌ها، دانشجویان بومی مجبورند سالانه ۲۶۰۰ دلار شهریه اضافی برای جبران هزینه‌های دانشگاه پرداخت کنند. هم‌چنین دانشگاه دایتون هم اعلام کرده ۴۵ دانشجوی خارجی از این هفت کشور دارد که درصورت از دست دادن آن‌ها، دیگر دانشجویان باید سالی ۳۶۰۰ دلار اضافی بپردازند. پس من بعد، خود آمریکایی‌ها نیز از عواقب تصمیمات ترامپ در امان نیستند. حال باید نشست و دید که چه در انتظار هم‌وطنانمان است!

شماره ۶۹۶
خرید نسخه الکترونیک از کتابفروشیهای الکترونیک طاقچه و فیدیبو