فیلمهای جوانانه ای که به خاطر مزمون امکان نمایش ندارند
فهرست فیلمهای توقیفی از دولت دهم تاکنون مدام طویل‌تر می‌شوند. فیلم‌هایی که یا به‌خاطر عدم انجام اصلاحات از سوی کارگردان امکان نمایش به آن‌ها داده نمی‌شود، تا فیلم‌هایی که به دلیل مضمون و ساختار به‌طور کل مخالف با قوانین و موازین سینمای ایران هستند. نکته قابل توجه درخصوص لیست فیلمهای توقیفی تنوع مضمونی آثار است. آثاری از سینمای اجتماعی تا مذهبی امکان نمایش نیافته‌اند چه در دولت اصول‌گرای قبلی و چه در دولت تدبیر و امید. هرچند دولت یازدهم در بدو ورود با شعار اکران فیلمهای توقیف‌شده امید تازه‌ای به این کارگردانان داد و حتی برای آن‌ها اکران ویژه اهالی رسانه برگزار کرد، اما درنهایت این قول نیز به عمل نرسید و داستان توقیف ادامه‌دار شد. بنا به نظر وزارت ارشاد اسلامی این آثار امکان نمایش در محافل خصوصی مثل سینماتک را دارند، اما برای اکران عمومی واجد شرایط لازم و معیارهای سینمایی تشخیص داده نمی‌شوند.
با نگاهی دوباره به مجموع آثار توقیفی به شش فیلم می‌رسیم که اگرچه در ژانر اجتماعی هستند، اما با موضوعیت قرار دادن جوانان نتوانستند رنگ پرده اکران را ببینند. «سپید و سیاه»، «بلوک ۹ خروجی ۲»، «آشغال‌های دوست‌داشتنی»، «مهمونی کامی»، «عصبانی نیستم»، «خانه دختر»، «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» مجموع فیلم‌هایی هستند که دنیای جوانان را به تصویر می‌کشند؛ دنیایی که از نظر اعضای شورای پروانه نمایش قابلیت اکران ندارند.
فیلم‌هایی که برخلاف تلاش سازندگانشان سال‌هاست توقیف شده‌اند و چنین که به نظر می‌رسد، راهی برای اکرانشان نیز وجود ندارد. نه آن‌ها که اصلاحات را انجام داده‌اند و نه آن‌ها که در مقابل تمام موارد اصلاحی مقاومت کرده‌اند. تا جایی که ناامیدی از اکران منجر به درخواست برای انتشار در شبکه نمایش خانگی شده، اما این درخواست نیز مورد موافقت قرار نگرفته و کارگردانان هم‌چنان صبور به انتظار تغییری برای رسیدن به اکران هستند. البته از مجموع این هفت اثر کسی مثل قاسم جعفری داستان پی‌گیری اکران را رها کرده و گویی این فیلم را در کارنامه کاری‌اش خط زده و دیگری مثل علی احمدزاده راه تازه‌ای برای دیده شدن یافته است.
عصبانی نیستم
کارگردان: رضا درمیشیان
تهیه‌کننده: رضا درمیشیان
وضعیت مجوز: دارای مجوز ساخت انجام اصلاحیه‌ها و صدور مجوز نمایش درنهایت توصیه به عدم دریافت جوایز جشنواره فجر و اکران عمومی
سال ساخت: ۹۲
جوایز: بهترین کارگردانی و بهترین فیلم و جایزه وینسنت وارد (بخش رقابتی استعدادهای جدید سینمای آسیا» از هفدهمین جشنواره شانگهای، نماینده سینمای ایران در شصت و چهارمین جشنواره فیلم برلین
خلاصه داستان: نوید جوان شهرستانی ساکن تهران تمام سعی و تلاش خود را به کار می‌گیرد تا شرایط مساعدی را برای ازدواج با ستاره پیدا کند.
دلیل توقیف: اشاره به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوانان
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: «عاشقانه»ای که از همان ابتدا فیلمی «اجتماعی» بود، «اجتماعی» هست و «اجتماعی» خواهد ماند. برای نمایش «عصبانی نیستم!» هر آن‌چه را در توان داشتم، به کار گرفتم، نهایت تلاش و همراهی را با مسئولان قانونی سینمایی کشورم کردم، اما سکوت و تحمل و مدارای من نیز نتوانست در کشاکش تدبیرمداران و سیاست‌پیشگان به نتیجه‌ای منجر شود. بی‌صبرانه منتظر نمایش «عصبانی نیستم» در سینماهای میهنم باقی خواهم ماند. به امید آن روز… من آن روز را انتظار می‌کشم. حتی روزی که دیگر نباشم.
بازیگران: باران کوثری، نوید محمدزاده
بلوک ۹ خروجی ۲
کارگردان: علیرضا امینی
تهیه‌کننده: علیرضا امینی، محمدرضا شریفی‌نیا
وضعیت مجوز: از دولت دهم و بعد از یک سال و نیم انتظار
سال ساخت: ۹۲
خلاصه داستان: بعد از مرگ مادربزرگ، زن و شوهری که چند سال از جدایی‌شان می‌گذرد، برای بهبود و سلامت روحی دخترشان به مسافرت می‌روند…
جوایز: پنج کاندیدای بازیگری در پنجمین جشنواره فیلم شهر برای امیر جعفری، پانته‌آ بهرام، حمیدرضا آذرنگ، الهام کردا. جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل این جشنواره به حمیدرضا آذرنگ رسید. جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر کودک از چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کامیرا.
دلیل توقیف: تلخی موضوع
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: من فیلم را در ایران ساخته‌ام. اگر می‌خواستم، خارج از کشور هم قادر به ساخت فیلم بودم. اما وقتی از چنین فیلم‌هایی حمایت نمی‌کنند، من هم بروم «شهر موش‌ها» بسازم که مورد قبول آن‌ها واقع شود؟ مسئولان صرفا می‌خواهند در دوره چهارساله خودشان آماری بدهند از این‌که چه تعداد فیلم ساخته شده و چه تعداد جشنواره برگزار شده است. این فضا برای من به‌شدت خسته‌کننده شده است و الان به این فکر می‌کنم به جای پرداختن به این موضوعات، فیلمهای بی‌دردسری بسازم که به‌راحتی به جشنواره راه یابند و بعد هم اکران شوند.
بازیگران: امیر جعفری، پانته‌آ بهرام، حمیدرضا آذرنگ، الهام کردا، شبنم مقدمی، پروین ملکی، حسام حمیدی، هانیه خرم، سیاوش جعفری و بازیگران خردسال: ستایش محمودی و ملیکا پارسا
آشغال‌های دوست‌داشتنی
کارگردان: محسن امیریوسفی
تهیه‌کننده: محسن امیریوسفی- مشارکت فارابی به‌عنوان سرمایه‌گذار و انصراف پس از ایجاد حواشی
وضعیت مجوز: از دولت دهم دارای مجوز نمایش از دولت یازدهم
سال ساخت: ۸۸
خلاصه داستان: خانواده‌ای یک شب فرصت دارند مشکل مادر خانواده را حل کنند.
جوایز: دو دوره تلاش برای حضور در جشنواره فیلم فجر
دلیل توقیف: اشاره داستان به جریانات سیاسی روز
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: برای من خیلی هولناک است اگر این فیلم هم با اکران نشدن طولانی روبه‌رو شود و می‌دانم زمانی‌که اکران شود، این سوال مطرح می‌شود، مگر فیلم چه مشکلی داشت که با چنین تاخیری نمایش داده می‌شود.
بازیگران: شیرین یزدانبخش، حبیب رضایی، هدیه تهرانی، نگار جواهریان، اکبر عبدی، صابر ابر، شهاب حسینی
مهمونی کامی
کارگردان: علی احمدزاده
تهیه‌کننده: علی احمدزاده
وضعیت مجوز: پروانه ساخت ویدیویی و دریافت پروانه ساخت سینمایی بعد از ساخت
سال ساخت: ۹۲
خلاصه داستان: عده‌ای جوان به قصد رفتن به یک مهمانی، از شمال راهی تهران می‌شوند.
جوایز: بهترین فیلم جشنواره پراگ
دلیل توقیف: روابط نامتعارف شخصیت‌های داستان
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: جشنواره فیلم فجر را که از دست دادیم، اما مسئولان قول‌هایی برای صدور پروانه نمایش فیلم به ما داده‌اند. خیلی‌ها دلشان نمی‌خواهد این فیلم اکران شود، اما امیدوارم «مهمونی کامی» به‌زودی در ایران اکران عمومی شود. در این سال‌ها تلاش زیادی برای اکران این فیلم انجام شد. اما نشد که نشد. فدای سرم که نشد.
بازیگران: نازنین فراهانی، ساره بیات، پگاه آهنگرانی، مهدی کوشکی، میسا مولوی
ارادتمند، نازنین، تینا، بهاره
کارگردان: عبدالرضا کاهانی
تهیه‌کننده: عبدالرضا کاهانی، سعید خانی
وضعیت مجوز: دارای مجوز ساخت، مجوز نمایش صادر نشد
سال ساخت: ۹۴
خلاصه داستان: سه دختر با خاستگاه‌های فکری متفاوت از درد «بی‌شوهری» رنج می‌برند و همین می‌شود که به دل خیابان زده و با حضور در مهمانی‌ها و گعده‌های (دورهمی‌های) مختلف به انتقام‌گیری از مردان دست می‌زنند.
دلیل توقیف: سوژه فیلم از ابتدا تا پایان مشکل دارد.
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: نوع جدیدی از سانسور در مدیریت سینمایی باب شده است، این‌که مسئولین ارشاد می‌گویند که کاری از ما ساخته نیست و فیلم شما جنجال‌برانگیز خواهد بود.
بازیگران: مهنار افشار، طناز طباطبایی، آیدا ماهیانی، سحر دولتشاهی، مهران غفوریان، سیاوش چراغی‌پور، مجید جوزانی
سپید و سیاه
کارگردان: قاسم جعفری
تهیه‌کننده: جلال شمسیان
وضعیت مجوز: از دولت دهم
سال ساخت: ۸۸
خلاصه داستان: جوانی ۲۲ ساله به نام فرید، با بازی مهرداد صدیقیان، پیش از مهاجرت همیشگی‌اش از ایران، برای وداع با هفت دختر که هر یک نشانه‌ای از عشق گم‌شده او را دارند، در آخرین روز سال، سفری را از جنوبی‌ترین تا شمالی‌ترین نقطه تهران آغاز می‌کند.
دلیل توقیف: سیاهنمایی و بدآموزی
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: این فیلم در دولت دهم توقیف شد و در دولت جدید هم فقط یک نمایش در وزارت ارشاد برای اهالی رسانه داشت. فیلم را از ۱۰۵ دقیقه به ۷۴ دقیقه رساندم، ولی باز هم مجوز اکران صادر نشد. با وجود پی‌گیری‌های بی‌نتیجه‌ای که داشتم، دیگر حوصله دنبال کردن این موضوع را ندارم و به نظرم دیگر فیلم کهنه شده.
بازیگران: مهرداد صدیقیان، مهشید افشارزاده، صدرالدین شجره، شهرزاد کمال‌زاده، ارشیا زرین، حنانه شهشهانی، فریبا نادری، لیلی رهنما، نگین معتضدی، آزاده مهدی زاده، حدیث مدنی، معصومه اسکندری، رویا بختیاری، فرخنده فرمانی‌زاده و بابک قادری
خانه دختر
کارگردان: شهرام شاه‌حسینی
تهیه‌کننده: محمد شایسته
وضعیت مجوز: دارای مجوز ساخت و انجام اصلاحیه‌ها و دریافت مجوز نمایش
سال ساخت: ۹۳
جوایز: نماینده سینمای ایران در بیست‌وهشتمین جشنواره فیلم توکیو
خلاصه داستان: دختر دانشجویی در آستانه ازدواج و در روز عقد اتفاقی برایش رخ می‌دهد و قصه فیلم از اینجا رقم می‌خورد.
دلیل توقیف: مضمونی
اظهارنظر کارگردان پس از توقیف: هرگونه انگ خوردن به فیلم با این مضمون را که این فیلم مغایر با اخلاق ایرانی و اسلامی است، رد می‌کنم، چراکه اتفاقا فیلم ما در راستای اهداف همین اخلاق است. این فیلم به تعداد تماشاگرانش برداشت‌های متعدد دارد. توقیف فیلم را تکذیب می‌کنم و به انتظار زمان اکران فیلم خواهیم ماند.
بازیگران: حامد بهداد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، رعنا آزادی‌ور، بابک کریمی، بهناز جعفری، محمدرضا هدایتی، نسیم ادبی، امیرعلی نبویان، پردیس احمدیه، نادر فلاح، مانی شاه حسنی، رویا تیموریان
شماره ۶۸۰
تهیه نسخه الکترونیک
[…] به‌رنگ توقیف مجله ۴۰ چراغ […]