مهمونی کامی، تازه‌ترین مهمان فضای مجازی

عسل آذرپور

علی احمدزاده خیلی سریع‌تر از سایر کارگردانان جوان شناخته شد، نه به این خاطر که اولین تجربه فیلم‌سازی‌اش شگفتی آفرید، بلکه توقیف نخستین اثر او به‌زودی او را در زمره کارگردانان با کارنامه طویل توقیفی قرار داد. او سه سال توقیف را تحمل کرد و در این مدت بی‌کار نماند. دومین فیلمش را با امید رسیدن به اکران و معرفی سینمایش به مخاطب ساخت، که از قضا فیلم دوم هم توقیف شد. اما او سرسخت‌تر از این حرف‌ها بود. پس سراغ فیلم سوم رفت. فیلم‌برداری سومین اثر که به پایان رسید، فیلم چهارم را خارج از ایران کلید زد. فیلم‌هایی که در سکوت خبری ساخته شدند. احمدزاده که در طول چهار سال گذشته مداوم مشغول ساخت فیلم بوده است، برای نمایش فیلم‌های توقیف‌شده‌اش راه دیگری پیدا کرد. او «مهمونی کامی» را بعد از ناامیدی از اکران در فضای مجازی منتشر کرد تا مخاطبان رایگان آن را تماشا کنند. «مادر قلب اتمی» دومین اثر او هنوز در انتظار انجام اصلاحاتی است که او زیر بارشان نمی‌رود تا به اکران برسد به تهیه‌کنندگی سیدامیر سیدزاده تولید شده است، نمی‌تواند سرنوشتی مثل «مهمونی کامی» داشته باشد.

آخرین روز شهریور، اکران مجازی
«مهمونی کامی» ۳۱ شهریورماه روی وب‌سایت «ویمئو» قرار گرفت. احمدزاده این تصمیم را در صفحه اینستاگرامش بیان کرد: «در این سال‌ها تلاش زیادی برای اکران این فیلم انجام شد. اما نشد که نشد. حالا دلم می‌خواد همه این فیلم را ببینن، پولی هم نمی‌خواد به حسابم ریخته بشه، فقط ببینید.» روز اول این فیلم، بیش از هفت هزار بازدیدکننده و پنج هزار دانلود داشت. همین نشان می‌داد مخاطبان زیادی منتظر تماشای فیلمی بودند که سه سال توقیف بود. با احتساب یکی از رسانه‌ها هفت هزار بازدید با بهای فعلی بلیت سینما، معادل ۷۰ میلیون تومان فروش در روز افتتاحیه می‌شود! اما این روند تنها تب اولیه نبود.

احمدزاده میلیونر می‌شود
روز دوم پستی با عنوان «من بابام میلیونره» در صفحه احمدزاده به اشتراک گذاشته می‌شود. او که در این چند روز با رسانه‌ای صحبت نکرده، به اتهام برخی سایت‌ها که او را بچه پول‌دار خوانده‌اند، اشاره می‌کند و می‌نویسد: «بعضی از سایت‌ها هم نوشتند احمدزاده بچه پول‌داره و احتیاجی به پول نداره. این‌که من احتیاج به پول دارم یا نه، مسئله خودمه و هیچ‌وقت درباره‌اش توضیح نمی‌دم.» این پست زمانی شیر می‌شود که ۱۷ هزار و پانصد نفر این فیلم را دیده‌اند.

استقبال از انتشار «مهمونی کامی»
روز سوم، برخلاف توقع خود کارگردان است. تیتر سومین پست کارگردان «کامی میلیونر شد» است. ۲۵۰هزار نفر بازدید، رقمی معادل ۲۵۰ میلیون تومان فروش را برای این فیلم در صورت امکان رقم می‌زدند. اما احمدزاده به همین راضی است: «برای اولین‌بار در ایران با واکنش مخاطب مواجه شدم. بعضی‌ها خیلی حرص خوردن. واکنش‌ها بامزه‌ست برای من.»
گمانه رسانه‌های مخالف:
سازمان مقصر است
او در طول این سه روز و در مواجهه با این میزان استقبال تنها برای کسانی که به گفته خودش اصرار به پرداخت پولی برای تماشای فیلم داشتند، شماره حساب موسسه خیریه رفاه کودک را می‌گذارد تا آن‌هایی که دوست دارند، برای این موسسه پول پرداخت کنند. علاوه بر واکنش مخاطبان نسبت به فیلم «مهمونی کامی»، واکنش رسانه‌ها نیز متفاوت بود. برخی از رسانه‌های موافق با توقیف این فیلم در واکنش به انتشار «مهمونی کامی» در فضای مجازی آن را اقدامی در مقابله با سازمان سینمایی دانستند. رسانه‌های مخالف امکان تماشای فیلمی را که نتوانسته بود از شورای پروانه نمایش مجوز بگیرد، دلیلی به دهن‌کجی نسبت به تصمیمات مدیران سینمایی دانستند. در تحلیل یکی از رسانه‌ها آمده بود این مقابله از رفتار صلح‌آمیز سازمان سینمایی می‌آید. اگر سازمان سینمایی به وقت اکران دو فیلم بدون مجوز احمدزاده در جشنواره‌ها با او برخورد می‌کرد، حالا یک فیلم توقیفی با صحنه‌ها و دیالوگ‌های خارج از عرف قوانین سینمایی در اختیار مردم قرار نمی‌گرفت.

راهی که پیش‌تر دیگران رفته بودند
با همه سروصدایی که علی احمدزاده در سه روز در فضای مجازی به پا کرد، این اقدام تازه‌ای نبود. مخاطبان سینمایی پیش‌تر هم فیلم توقیفی را به‌صورت مجازی و مجانی تماشا کرده بودند. «کسی از گربه‌های ایرانی خبر ندارد» چهار سال پیش نخستین فیلمی بود که بدون اکران عمومی در فضای مجازی منتشر شد. اما سال گذشته محمد شیروانی نیز همین راه را انتخاب کرد. او «لرزاننده چربی» (دومین اثر سینمایی‌اش، امکان نمایش پیدا نکرد) را همراه با ۱۷ اثر قبلی که شامل نخستین اثر بلندش «ناف» و تمام فیلم‌های کوتاهش بود، خردادماه سال گذشته برای دانلود در سایت خود قرار داد. شیروانی در پستی در سایتش نوشت: «همه ۱۸ فیلم سینمایی و غیرسینمایی خودم اعم از توقیفی و آزاد را که در طول ۱۸ سال گذشته از انتشار در کشورم محروم بودند، از شب چهارشنبه ۲۰ خرداد ۹۴ روی وب‌سایت شخصی‌ام منتشر می‌کنم. فیلمی که دانلود می‌کنید، تا به حال منتشر نشده است. درصورتی‌که دیگری از دانلود اختصاصی شما استفاده کند، دست در جیب مؤلف اثر کرده. این وجدان ماست که همواره همراه ماست، نه صاحب اثر.»

اعتراض بی‌نتیجه
این راه‌حل برای نمایش فیلم‌هایی که امکان نمایش پیدا نمی‌کنند، اگرچه به نشانه اعتراض از سوی سه کارگردان انتخاب شد، اما نتیجه مثبتی برای آن‌ها نداشت. تنها وجه مشترک میان این سه فیلم نمایش آن‌ها خارج از ایران و دریافت جوایز متعدد سینمایی بود؛ فیلم‌هایی که در جشنواره‌های خارجی مورد توجه قرار گرفتند، اما در ایران مقبولیت نمایش پیدا نکردند. بهمن قبادی از ایران رفت، محمد شیروانی برای ساخت سومین اثر بلند خود «عامه‌پسند» با مشکل مواجه شد و درنهایت علی احمدزاده که مدام مشغول ساخت فیلم است، به نظر پس از این تصمیم به مشکلات خود خواهد افزود. شاید این کارگردان جوان هم سودای مهاجرت را به‌زودی در سر بپروراند.

شماره ۶۸۰

تهیه نسخه الکترونیک و مطالعه پرونده کامل

کتابفروشی الکترونیک طاقچه