به احترام آدم‌هایی که با گذشت سه دهه از قطعنامه ۵۹۸ همچنان قربانی می‌شوند
نه، جنگ با ۸۰ میلیارد دلار خسارتِ چهار سال اولیه‌اش، با ۲۱۸هزار شهید به پایان نرسید؛ جنگ با ۳۳۵ هزار کهنه‌سربازِ زخم خورده هنوز در کوچه و خیابان‌های این شهر ادامه دارد، با ویلچر و ماسک و فریاد به ما دهن‌کجی می‌کند. جنگ با مین‌هایی که در زمین‌هایمان برجای گذاشته، هرازگاهی دستی تکان می‌دهد و با چهره کریه‌اش به ما پوزخند می‌زند. «گاستون بوتول»، پژوهشگر فرانسوی در قسمتی از «جامعه‌شناسی جنگ» خود می‌آورد: «پایان جنگ معمولا شادی زیاد و ناگهانی ایجاد می‌کند. این احساس قبل از همه، به رزمندگان دست می‌دهد که ناگهان متوجه می‌شوند خطری که متوجه آنان بود، از میان رفته است. همه در خوشی حادثه جالبی غرق می‌شوند که به نحو بدی پایان نیافته است. در همان زمان، خشن‌ترین نظامیان، نرم‌خو می‌شوند، عده‌ای از خدمت مرخص می‌شوند و عده‌ای دیگر نیز کم و بیش در تعطیلات به‌سر می‌برند.» اما در این تقسیم‌بندی بوتول گروهی جا مانده‌اند، گروهی که جنگ برایشان هیچ‌وقت به پایان نمی‌رسد و حالا یا قطع‌عضو شده‌اند، یا بر اثر گازهای شیمیایی، عضوی به‌نام «کپسول اکسیژن» به مجموعه اعضای بدنشان اضافه شده یا تبدیل به آدم‌هایی با ظاهری معمولی اما درونی آتشین شده‌اند. در این تقسیم بندی، خبری از رزمندگان کم‌سن‌وسالی که قربانی جنگِ نادیده می‌شوند، نیست؛ خبری از آن‌ها که میدان بازی‌شان به یکباره به میدان جنگ بدل می‌شود.
۳۱ شهریور، سالروز آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت از سوی ایران در ۲۷ تیرماه ۶۷، ۲۸ سال می‌گذرد؛ قطعنامه‌ای چند صفحه‌ای که در هر جمله اش از پایان یک جنگ هشت ساله صحبت می‌کند. جنگ در چند جمله و تبصره روی کاغذ تمام شد، اما با تحفه‌هایی نظیر مین و گازهای شیمیایی هنوز در این سرزمین جولان می‌دهد. یکی از نقاطی که سایه جنگ در آسمان آن دیده می‌شود، «سردشت» است. نام این شهر به عنوان اولین شهر مسکونی جهان که مورد بمباران شیمیایی قرار گرفته، در تاریخ ثبت شده است. اما از این ثبتِ تاریخی برای مردمش جز سرفه‌های ناتمام چیز دیگری نصیب نشده. در این شماره از پرونده اجتماعی «چلچراغ» با اهالی این شهر همراه شده‌ایم و از زخم‌های کهنه‌اش گفته‌ایم. حدود ۴۲ هزار کیلومتر مربع از اراضی ایران آلوده به مین‌های به‌جامانده و عمل‌نکرده جنگ است. این ۴۲ هزار کیلومتر را می‌توان «منطقه جنگی»ای نامید که مردمانش در شرایط ویژه روزگار می‌گذرانند. «چلچراغ» در این شماره از آدم‌هایی گفته که هنوز بعد از گذشت ۲۸ سال از پایان جنگ، در یک نبرد نابرابر با «مین» قربانی می‌شوند.
پرونده کامل را میتوانید در شماره ۶۷۸ بخوانید
نسخه الکترونیک مجله را میتوانید از ادرس زیر خریداری کنید
