بازیگران مجازی، صنعت سینما را تسخیر می‌کنند؟
مریم عربی
وقتی پای مشاغلی که همه این سال‌ها به خاطر پیشرفت تکنولوژی از بین رفته و به فراموشی سپرده شده، به میان می‌آید، بازیگری شاید آخرین شغلی باشد که به ذهنمان می‌رسد. تصور این‌که یک کاراکتر کامپیوتری و هولوگرافیک با ادعای بازیگری به میدان بیاید و جای آل پاچینو و جانی دپ و متیو مک‌کانهی را برای طرفداران سینما بگیرد، محال به نظر می‌رسد. اما واقعیت این است که همین حالا هم پای بازیگرهای مجازی به صنعت سینما باز شده. مثل سلبریتی‌های واقعی قرارداد کاری امضا می‌کنند، در شبکه‌های اجتماعی میلیون‌ها فالوئر دارند و حتی روابط شخصی و حواشی زندگی‌شان برای طرفدارانشان جذاب است.
بازیگری از دنیای مردگان
وقتی یک فیلم پرطرفدار مثل «انتقام‌جویان» را تماشا می‌کنی، سخت می‌توانی با این حس کنار بیایی که چیزی که مشغول تماشایش هستی، تماما شبیه‌سازی کامپیوتری است؛ از اجزای صحنه گرفته تا مخلوقات خارق‌العاده‌ای که در فیلم ایفای نقش می‌کنند. بااین‌حال، تا همین چند وقت پیش، اگر یک چیز بود که زمان تماشای فیلم صددرصد به واقعی بودنش اعتماد می‌کردیم، آن چیز همان بازیگران فیلم بود. ولی مرز دنیای واقعی و مجازی حتی اینجا هم کم‌رنگ شده. پیتر کوشینگ ۲۰ سال بعد از مرگش هم‌چنان در سری فیلم‌های «استار وارز» نقش‌آفرینی می‌کند و حالا تکنولوژی، بازیگران را نامیرا کرده. در سال‌های اخیر، همه ما شاهد عواقب ترسناک تولد نسخه‌های قلابیِ شبه‌واقعی بوده‌ایم؛ تصاویر دست‌کاری‌شده‌ای که نقشی خطرناک در ترویج پدیده اخبار جعلی ایفا می‌کنند. نمونه‌اش ویدیوی ساختگی جوردن پیل از اوباما بود که هر بیننده‌ای را به اشتباه می‌انداخت. اما آیا تکنولوژی می‌تواند در آینده نزدیک، کاروبار بازیگران حرفه‌ای را هم کساد کند؟
تولد آدم‌های دیجیتال
در سینمای مدرن، استفاده از انسان‌های دیجیتال و نسخه‌های تغییریافته بازیگران واقعی بسیار مرسوم است. نمونه خوب این قضیه، پایین آوردن سن ساموئل ال. جکسون در فیلم کاپیتان مارول است. در بازی‌های ویدئویی مدرن و داستان‌محور هم حتما از انسان‌های دیجیتالی استفاده می‌شود. البته این بازیگران واقعی هستند که به قهرمان‌های بازی‌های ویدیویی حرکات انسانی و حالات صورت‌شان را وام می‌دهند. ولی اوضاع کم‌کم در حال تغییر است و تکنولوژی به قدری پیشرفت کرده که حالا برای ساخت انسان‌های دیجیتال دیگر به انسان واقعی برای اجرای حرکات کاراکتر هم نیاز نیست.
شرکت‌های فعال در حوزه جلوه‌های ویژه و طراحی انسان‌های مجازی، روزبه‌روز پیشرفته‌تر می‌شوند. دارن هندلر، مدیر گروه «انسان دیجیتال» در شرکت دیجیتال دومِین از جلوه ویژه‌ای با عنوان «اندام‌سازی دیجیتال» می‌گوید: «مهم‌ترین چیز در خلق یک انسان دیجیتال، اجرای حرکات است. وقتی پای ساختن نسخه مجازی از یک بازیگر متوفی به میان می‌آید، یک نفر باید مسئولیت اجرای حرکات کاراکتر مجازی را بر عهده بگیرد. این فرد باید تیک‌های صورت و حرکات بدن کسی را که انسان مجازی از روی او ساخته شده، دقیق بررسی کند. موفقیت یک کاراکتر دیجیتال بیشتر از هر چیز به مهارت کسی برمی‌گردد که مسئولیت اجرای حرکات او را بر عهده دارد. ولی با پیشرفت جلوه‌های ویژه و حذف نیاز به آدم‌های واقعی برای اجرای حرکات کاراکترهای دیجیتال، بازیگران مجازی می‌توانند به عنوان چهره‌هایی مستقل در صنعت سینما مطرح شوند.»
من، ربات
آژانس هنرمندان خلاق (CAA) که تابه‌حال با هنرمندان درجه یکی مثل اسکارلت جوهانسون، ویل اسمیت و استیون اسپیلبرگ کار کرده، حالا با یک هنرمند متفاوت قرارداد بسته. ششم می امسال، نشریه ورایتی اعلام کرد که CAA قراردادی را با میگوئلا، مدل برزیلی-آمریکایی، خواننده موسیقی پاپ و اینفلوئنسر ۱۹ساله، امضا کرده؛ چهره مشهوری که نه یک آدم واقعی، که یک ربات پرطرفدار است که در سال ۲۰۱۶ به وسیله یک استارت‌آپ کالیفرنیایی به نام براد خلق شده و حالا هم‌پای مشهورترین و پردرآمدترین هنرمندان هالیوودی رشد کرده است. ورایتی اعلام کرده که CAA قرار است با میگوئلا در حوزه تلویزیون، سینما، استراتژی برند و آگهی‌های تجاری همکاری کند.
گاردین نوشته: «بازیگران مجازی در صنعت سینما آینده روشنی دارند. آن‌ها به معنی واقعی کلمه انعطاف‌پذیر و سازگار با شرایط هستند. هیچ‌وقت شکایت نخواهند کرد. همیشه در وضعیت مناسب برای فیلم‌برداری هستند و سن و شرایط فیزیکی‌شان تغییر نمی‌کند. حتی در شرایط پاندمی و توقف نسبی کار صنعت سینما هم بدون شکایت به فعالیت خود ادامه می‌دهند. درخواست دستمزدشان هم رقابتی است.» علاوه بر این مزایا، میگوئلا طرفدارانش را هم با خودش به همراه می‌آورد و به آمار بیننده‌های برنامه اضافه می‌کند. او در حال حاضر در اینستاگرام ۲.۲ میلیون فالوئر دارد. با خواننده‌های مشهور واقعی هم‌خوانی کرده و با کاراکترهای مجازی وارد روابط عاشقانه شده است! حتی مثل باقی چهره‌های سرشناس، زندگی‌اش حواشی جذابی داشته و روابطش با بعضی از سلبریتی‌ها دچار مشکل شده و همین حرف و حدیث‌ها تعداد طرفدارانش را بالا برده است. او دقیقا همان چیزی است که هواداران امروزی سلبریتی‌ها به آن نیاز دارند؛ جوان، شیک و به‌روز و اهل گفت‌وگو و تعامل در شبکه‌های اجتماعی. او جاه‌طلب نیست، بلکه فقط برنامه‌ریزی شده که به این شیوه زندگی و رفتار کند.
از آرنولد شوارتزنگر تا میگوئلا
میگوئلا می‌تواند پیشتاز لشکر بازیگران مجازی باشد که آمده‌اند تا ستاره‌های واقعی را کنار بزنند. اگر آینده سینما این باشد، باید فیلم‌هایی مثل Her، Ex Machina و فیلم عاشقانه و علمی-تخیلی فراموش‌شده آل پاچینو Simone را مقصر دانست که پای بازیگران مجازی را به سینمای حرفه‌ای باز کردند. در این میان با توجه به شرایط فعلی، داستان فیلم Simone از همه جالب‌تر است؛ ماجرای فیلم‌سازی که یک بازیگر زن مشهور از فیلمش انصراف می‌دهد و وقتی فیلم‌ساز نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای بازیگر زن فیلمش پیدا کند، دست به خلق یک بازیگر کامپیوتری می‌زند؛ بازیگری که همه خواسته‌های فیلم‌ساز را برآورده می‌کند و رفتارش دقیقا مطابق میل اوست. البته جایگاه بازیگران مجازی خوش‌بختانه یا متاسفانه هنوز به شرایط به نمایش درآمده در فیلم Simone نرسیده. میگوئلا توانمندی بازیگران واقعی را ندارد. آدم‌های واقعی باید برای رفتارهایش سناریو بنویسند و بدون پشتیبان‌های انسانی واقعی حتی صدا هم ندارد. او فقط یک کاراکتر کامپیوتری است که به‌خوبی برایش برنامه‌نویسی شده. علاوه بر این، دامنه حرکات صورت میگوئلا محدود است و در بروز احساسات از طریق حالات صورت، به گرد پای بازیگران حرفه‌ای هم نمی‌رسد. در واقع وقتی پای ابراز احساسات به میان می‌آید، بازی میگوئلا اصلا ظرافت و ریزه‌کاری ندارد. هر چند همین مسئله درباره بازیگران مشهوری مثل آرنولد شوارتزنگر هم گفته شده و نتوانسته سد راه پیشرفتشان در حرفه بازیگری شود!
پاپ‌استار هولوگرافیک
مسئله قدرت‌نمایی کاراکترهای مجازی در عرصه هنر، فقط به صنعت سینما محدود نمی‌شود و حوزه موسیقی هم از این مسئله بی‌نصیب نمانده. هاتسون میکو اولین ستاره مجازی موسیقی پاپ و اولین سلبریتی اوپن‌سورس در ژاپن است که کارهایش میلیون‌ها دلار به فروش رفته. این طرفدارانش هستند که برای او آهنگ می‌سازند و تیپ و لباس و سر و شکل ظاهری او را انتخاب می‌کنند. او با محبوب‌ترین آهنگ‌ها و طراحی‌های لباس و مو در اجراهای زنده ظاهر می‌شود. میکو در سال ۲۰۰۷ خلق شد و با چشم‌های بیش از حد درشت به سبک انیمه و مانگاهای ژاپنی، موهای دم‌اسبی پرپشت و سبزآبی و شعرهای عاشقانه‌اش حسابی خودش را در دل ژاپنی‌ها جا کرد. در سال ۲۰۱۳ با روی کار آمدن نسخه انگلیسی نرم‌افزار سازنده میکو، این پاپ‌استار کامپیوتری به یک پدیده جهانی تبدیل شد و با لیدی گاگا برنامه مشترک اجرا کرد. کار به جایی رسیده که او حتی برای طرفدارانش ورک‌شاپ هم برگزار می‌کند.
واتارو ساساکی، تهیه‌کننده میکو، گفته: «این یک پروژه کاملا اورگانیک است و از طریق اینترنت رشد می‌کند. اختیار آهنگ‌های میکو در دست کاربران است و ما کنترلی روی آن نداریم. این کاربران هستند که آهنگ‌ها را می‌سازند و از آن‌جا که کار خودشان است، میکو را متعلق به خودشان می‌دانند. هاتسون میکو همین است؛ او فقط یک شخصیت یا انیمیشن نیست؛ کار او مرتبط با یک جامعه اینترنتی و خلاقیت اعضای آن است.»
هنر جعل واقعیت
گاردین درباره هاتسون میکو نوشته: «میکو و هنرمندان مجازی شبیه به او این قابلیت را دارند که جای پاپ‌استارهای واقعی را بگیرند. وقتی قدرت در دست هواداران باشد، هر چیزی می‌تواند به واقعیت تبدیل شود.» CAA و شرکت‌های فعال در حوزه جلوه‌های ویژه و کاراکترهای مجازی خوب می‌دانند که موفقیت یک هنرمند، فقط به شیوه هنرنمایی او بستگی ندارد. بازیگرانی مثل وین دیزل یا دواین جانسون به خاطر قدرت بازیگری‌شان نیست که این همه مشهور شده‌اند و چنین دستمزدهای بالایی را از تهیه‌کننده‌ها طلب می‌کنند. سلبریتی شدن حالا به حل معادله‌ای پیچیده شبیه شده که هر کسی از پس آن برنمی‌آید و برای حل کردن آن حالا دیگر لازم نیست حتما از گوشت و پوست و استخوان باشی. بازیگران مجازی شاید هیچ‌وقت در هنر پیشرفت نداشته باشند و واقعیت‌های حیاتی درباره انسانیت را درک نکنند، ولی نیازی هم به این کار ندارند. فقط کافی است نقش بازی کنند و وانمود کنند که قادر به انجام این کار هستند. مگر بازیگری واقعی در دنیای امروز، چیزی جز همین نقش بازی کردن است؟
چقدر ترسناکککک ???