دیگران درباره کلهر چه میگویند؟
چیزی در موسیقی کیهان وجود دارد که ورای اصواتی است که ما تولید میکنیم. فکر میکنم این گفته ایزاک استرن بهترین چیز درباره او باشد. او میگوید موسیقی آن چیزی است که بین نتها اتفاق میافتد. یعنی درواقع این خود نتهای موسیقی نیستند، بلکه موسیقی حرکت یک نت به نت بعدی است و کیهان بسیار در این حرکتهایی که شنیده نمیشوند، در فضاهایی که دیده نمیشوند و فاصلههای گسترده بین این دو نت حضور دارد.
یویوما برجستهترین نوازنده ویولنسل جهان و سرپرست گروه جاده ابریشم
کیهان کلهر یکی از پنج موسیقیدان صلحطلب تاریخ موسیقی است… او دیپلماسی فرهنگی را به رخ کشیده. در «جاده ابریشم» گروهی جمع شدهاند که قطعهای اعجازآمیز و جادویی ساخته شده توسط آهنگساز ایرانی و نوازنده برجسته کمانچه کیهان کلهر را اجرا میکنند. قطعه «شهر خاموش» در همدردی و به یاد کردهای یک روستای عراقی که مورد حمله سلاحهای ویرانگر شیمیایی قرار گرفته بودند، ساخته و اجرا شده است.
نیویورک تایمز
کنسرت کیهان کلهر را که مشاهده کردم، بار دیگر به مهارتِ ایشان در نوازندگی پی بردم؛ به نبوغی که در سازشان وجود دارد و به نگاه متفاوتی که همواره به موسیقی داشتهاند. اما نکته مهمی که در این کنسرت وجود داشت، تجربه نوینی از «تلفیق» بود. در موسیقی ایران تاکنون تجربه تلفیق نغمههای شرقی با ارکستر جز کمتر رخ داده است و کنسرت «کیهان کلهر و گروه رامبرانت تریو» تجربهای نوین در این زمینه بود و بسیار موفق. همخوانی این گروه با آقای کلهر به بهترین شکل انجام شد و ایشان توانسته بود بهخوبی نغمههای شرقی و ریتمهای چهارپاره را که در موسیقی دستگاهی ایران وجود دارد، با ارکستر جز هماهنگ کند. من به آقای کلهر بهخاطر تمامِ نبوغ و همچنین جسارتشان در موسیقی تبریک میگویم.
مسعود شعاری، آهنگساز و نوازنده
کیهان کلهر موسیقی را بسیار خاطرهانگیز، تاثیرگذار و خیرهکننده اجرا میکند. او موسیقیدان بزرگی است.
گاردین
ما سالهاست که با هم کار میکنیم و از این همکاری بسیار لذت میبریم. بهراحتی نمیتوان موسیقی ما را طبقهبندی کرد. این موسیقی جز نیست و البته کلاسیک هم نیست. این یک موسیقی ارگانیک است که ما آن را با سازهایمان میسازیم و نقطه تلاقیاش، بداههنوازی است. موسیقی ما ترکیبی است از سنت جز، موسیقی کلاسیک و موسیقی عربی که عشق به آن از زمانی که من در مصر زندگی کردم، به دلم افتاد. این یک زبان موسیقی عمیق عاطفی است که غالبا با رویکرد انحصاری آن به پیانو، و همینطور کیبوردی (فورته پیانو) که اواخر قرن ۱۹ ناپلئون بناپارت به ناصرالدین شاه ایران هدیه کرده بوده، آذین شده است. در اینجا این دو جهان دوباره با یکدیگر ملاقات میکنند.
رامبرانت فرایش، نوازنده پیانو و سرپرست رامبرانت تریو
ضمن اینکه من آقای کلهر – هنر و کاراکترش- را دوست میدارم. پیش از این هم گفتم که ایشان توانست یک ساز بومیِ ایرانی را به سازی بینالمللی ارتقا دهد و این اهمیت بسیار زیادی دارد. موسیقی قدرت پیدا و ناپیدایی است که ما را به انسان بودنمان و به وجودمان نزدیک میکند و از اینرو من قدرشناس ارباب موسیقی در کشورم و سراسر جهان هستم. کلهر و علیزاده و زندهیاد لطفی نشان دادند که هنر با وجود تمامِ فشارها، میتواند چنین شکوفا شود.
محمود دولتآبادی، نویسنده
به نظرِ من آقای کلهر یک پدیده هستند. یک پدیده بسیار باهوش، تیزهوش و فهیم. ایشان نبضی از ارتباط با مخاطب در دستشان هست که هر طور که بخواهد، این ارتباط را ایجاد میکند. یادم نمیآید هیچکدام از کنسرتهای آقای کلهر را به صورتِ عادی گذرانده باشم و همواره از هیجانِ این همه شور و شعفی که ایشان در نوازندگی داشته و شعورِ موسیقاییشان اشک ریختهام.
فاطمه معتمدآریا، بازیگر
اتفاقا خیلی دوست دارم به آنجا بروم. ریتمهای موسیقی جنوب ایران را خیلی دوست دارم. ریتمهایی را که در بوشهر جریان دارد، در کوبا میشنوید. اما درهای موسیقی ایران باز نیست و فقط کمانچه ایرانی است که در دنیا با کیهان کلهر معروف شده است. یک سیدی خریدم که در آن کمانچه ایرانی با نوازندگی آقای کلهر، ساز سهتار و همچنین طبلا توسط ولایتخان بود. تلفیق این سازها از موسیقی ملل مختلف برایم خیلی جالب بودند. مثلا سبک آقای کلهر کلاسیک است، ولی اجرایش همراه سهتار، فضای عجیب و غریبی ساخته است.
حکیم لودین، پرکاشنیست مطرح جهانی
آقای کلهر به بهترین شکل به این تلفیق دست زده است. البته برخلاف تصورِ همه من گمان نمیکنم که در تلفیقِ موسیقی باید شباهتهای آن دو نوع موسیقی را به هم پیوند داد، بلکه باید اختلافاتشان را روشن کرد؛ یعنی اینکه کنترباس ملودی شرقی بزند، یا کمانچه موسیقی کلاسیک، هیچ اهمیتی ندارد؛ باید روی اختلافاتشان کار کرد، و کیهان کلهر به بهترین شکل این کار را انجام داده است. در عین حال نوازندگی او بسیار رویایی و عالی است و او سبک خودش را دارد، یعنی فقط کلهر است که اینطور مینوازد.
نادر مشایخی، آهنگساز، رهبر ارکستر
کلهر با توانایی شگفتانگیزش در موسیقی میتواند این طیفِ وسیع از مخاطبان را برای موسیقی بیکلام به سالن بکشاند و چنان مخاطبانش مبهوتِ او و موسیقیاش بودند که گاه احساس میکردم کسی حتی در سالن نفس هم نمیکشد. او هم موسیقی ایرانی، هم ملودیهای محلی کردی و هم موسیقی ارمنی را به بهترین شکل اجرا کرد و تواناییهایش را به رخ مخاطبانش کشید. تلفیق موسیقی شرق و غرب در اجراهای اخیر او که آنها را دیدم، به بهترین شکل انجام شد و حالتی آسمانی داشت. همه ستاره بودند، اما ستاره اصلی خود کلهر بود. به آقای کلهر و همچنین تمامِ مردم ایران که چنین موزیسینِ بزرگی دارند، تبریک میگویم.
مجید انتظامی،آهنگساز
سابق بر این، فعالیتهای آقای کلهر را از طریق سیدیهایی که در ایران منتشر کرده بود، تعقیب میکردم و با کوشش ایشان برای تلفیق موسیقی لااقل با ساز خودشان – کمانچه- با سازهای بومی کشورهای دیگر آشنا بودم؛ کوششهایی گاه بسیار موفق و همواره قابل تحسین. بنابراین برایم طبیعی بود که به چنین منزلتی دست پیدا کند. ایشان موفق شدند از طریق ترکیب نواهای موسیقایی ایرانی با جز اروپایی (که اندکی متفاوت از جز آمریکایی است) به یک چیز جدیدی برسند که میشود به آن پیشنهاد نام جز ایرانی را داد و ما شاهد موسیقی گرم با احساس بسیار جذاب و بسیار غرورآمیز با نام جز ایرانی بودیم.
امید روحانی، منتقد
کیهان کلهر یکی از دوستان قدیمی من است که همکاریمان را با گروه دستان سالها پیش آغاز کردیم و حالا خوشحالم که ایشان توانسته با کمانچه و موسیقی ایرانی به دنیا سفر کند و با نوازندگان خوب دنیا بنوازد. کیهان کلهر تحولی شگرف در کمانچهنوازی ایران به وجود آورده و من افتخار میکنم که با ایشان همکار بودهام.
حسین بهروزینیا، آهنگساز و نوازنده
باید آقای کلهر را بیشتر بهعنوانِ یک شخصیت بینالمللی قلمداد کرد تا هنرمندی صرفا ایرانی، چون اهمیت ایشان در موسیقی در دنیا شبیه همان چیزی است که آقای کیارستمی در سینما دارند.
رامین صدیقی، ناشر
همکاری استاد کیهان کلهر و تریوی رامبرانت نمونه کامل یک اثر تلفیقی موفق بود. در این همنوازی، مرزها مشخص بود و ورود به دنیای یکدیگر آگاهانه شکل میگرفت.
علی قمصری، آهنگساز و نوازنده
کیهان کلهر ترکیبی از شرق و غرب ایجاد کرد و دادن این احساس و عرفان از رهبر شرقی به سازهای فرنگی بسیار شگفتانگیز بود و برای تمامی ما احساس عجیبی را به وجود آورد؛ حسِ رنج و سرمستی، درد و عشق. همینطور حرفهایی که این روزها کمتر آن را میشنویم. بزرگی مثل کلهر یک سرمایه بزرگِ ملی است.
رویا تیموریان، بازیگر
موسیقی تنها هنر بیوابستهای است که میتواند با مخاطبان خود صرفنظر از زبان، نژاد و هر چیز دیگری ارتباط برقرار کند. موسیقی یک جریان و هنر جهانشمول است و در این میان آقای کلهر با سازش – کمانچه- کاری انجام میدهد که تمام احساسات بشری را با نوازندگیاش به ما میگوید. موسیقی زبانِ دیالوگ است و این سازها با هم گفتوگوی عجیبی داشتند. این اتفاق نادری است که کلهر آن را رقم زده.
مسعود رایگان، بازیگر
شرایط را ما میآفرینیم. مگر کسی فکر میکرد کسی از ایران دو بار اسکار بگیرد؟ باور کنید کسی نمیتواند بگوید یک ایرانی توان این را ندارد که در حوزه موسیقی پاپ در جهان حرفی بزند. سینمای ما از نظر تبلیغ کردن، صنعت رو به جلویی در جهان دارد، اما در موسیقی، تازه کسانی مثل کیهان کلهر توانستهاند کاری کنند که راه به «گرمی» باز شود. مطمئن باشید این راهها در آینده بیشتر باز خواهند شد.
امید حجت، خواننده
کیهان کلهر دردانه موسیقی ایران است. ای کاش تمام مردم زمین میتوانستند برای ساعاتی سکوت کنند و موسیقی آسمانی او را بشنوند.
احسان کرمی، مجری
شماره ۷۲۳