معروف‌ترین استخر حال حاضر جهان بدون تردید استخر کاخ ریاست‌جمهوری سری‌لانکا است؛ استخری که این چند روزه، به قدر کل سال‌های ساخته شدنش، به خودش شناگر دیده است.

دوربین‌های حریص جهانی دوست دارند از کل تحولات جاری در سیلان روی همین یک بخش زوم کنند. جایی که معترضان سیلانی دارند به ابتدایی‌ترین شکل ممکن از استخر کاخ و امکانات بدن‌سازی آن استفاده می‌کنند؛ احتمالا برای نشان دادن ماهیت معترضان.

اعتراضات سیلان البته قطعا به خاطر کمبود مواد غذایی و سوخت شروع شد و از آن‌جا که دولت هم توان مالی چندانی برای بسیج کردن ارتش و نیروهای نظامی نداشت، نتوانست مدت زیادی در برابر سقوط مقاومت کند. اعلام بی‌طرفی ارتش بیشتر از آن‌که یک انتخاب باشد، یک اجبار بود و این را از تلاش ارتش برای فراری دادن رئیس‌جمهور مستعفی هم می‌شود دید.

آخرین خبر مهمی که قبل از شروع بحران اخیر از سری‌لانکا بیرون آمد، مردن فیل مقدس سری‌لانکایی‌ها بود. همین سه یا چهار ماه پیش. این فیل که ظاهرا در مراسم بودایی ارج و قربی داشت، به خاطر کهولت سن از دنیا رفت و رئیس‌جمهور دستور داد جنازه‌اش مومیایی و برای همیشه حفظ شود. معلوم نیست در جریان اعتراضات اخیر بر سر جنازه فیل چه آمده است.

با کمی خرافات می‌شود قضیه را این‌طور تعبیر کرد که وقتی چیزهای مقدس شروع به مردن می‌کنند، آن وقت اوضاع مالی به هم می‌ریزد. یا مثلا این‌که وقتی مقدسات رو به افول می‌روند، مادیات تعیین‌کننده مختصات زندگی می‌شوند. این قبیل تعبیرها ممکن است برای یک راهب بودایی که همین حالا هم داغ‌دار فیل فقید است، معنایی داشته باشد. اما برای مردمی که منتظرند ببینند بعد از رفتن رئیس‌جمهور، اوضاع زندگی بهتر از قبل خواهد شد یا نه، بعید است این حرف‌ها خریدار داشته باشد.

برای معترضان احتمالا روایت معتبرتر این است که اگر توی کاختان استخر داشته باشید و مردم بیرون کاختان برای ماشین‌هایشان بنزین، یا برای شکم‌هایشان غذا نداشته باشند، دیگر برای کسی مهم نیست که چقدر به جنازه فیل مقدس اهمیت می‌دهید. یا به عبارت دیگر، اگر خون مردم را توی شیشه کرده باشید، مومیایی کردن فیل مقدس برای رستگار شدنتان کافی نیست. باید فکر دیگری بکنید.

این یادداشت مربوط به شماره ۸۶۸ مجله (۲۵ تیر ۱۴۰۱) است.

نویسنده: ابراهیم قربان‌پور

هفته‌نامه چلچراغ، شماره ۸۶۸